Мексика пойтахти Мехико шаҳрида 2025 йилнинг ноябрь ойида “Z авлоди” деб номланган гуруҳ томонидан ташкил этилган норозилик намойишида 120 киши жароҳат олди. Улардан 100 нафари полиция ходимлари бўлиб, тартибсизликлардан ҳукумат хавфсизлик сиёсатига қарши намойиш иштирокчилари ҳам жабр кўрди.
Норозилик акцияси Мустақиллик монументи олдида минглаб иштирокчилар тўпланиши билан бошланди ва Миллий сарой томон юриш билан давом этди. Намойишчилар орасида талабалар, фермерлар, мухолифат партияси ва фуқаролик жамияти фаоллари бор эди. Улар мамлакатда узоқ вақтдан бери юқори даражадаги зўравонлик ва жиноятчиликни танқид қилишди. Шунингдек, 2025 йил 1 ноябрда Мичоаcан штатида “Чироқлар фестивали” пайтида отиб ўлдирилган Урупан мери Карлос Мансонинг ўлимини ҳам қораладилар.
Полиция намойишчиларнинг бир қисмига қарши кўз ёшартувчи газ ва сувдан фойдаланди. Тўсиқларга тош ва болға билан қарши чиқишлар содир бўлди, натижада бир қатор намойишчилар ҳибсга олинди. Бу воқеа Мексикадаги ижтимоий ва сиёсий курашнинг янги босқичига айланиши мумкин.
Президент Клаудия Шейнбаум намойишлар ортида мухолифат турганини таъкидлаб, ҳаракатни сиёсийлаштирилган деб баҳо берди. У расмийлар зўравонликка қарши курашда ютуқларга эришганини ва норозилик намойишлари вазиятни манипуляция қилишга уриниш эканлигини қўшимча қилди.
“Z авлоди” гуруҳи ҳукумат сиёсатига қарши норозилик кўтаришда глобал тенденцияни намойиш этмоқда. Шу каби намойишлар Непал ва Мадагаскар каби давлатларда ҳукумат ағдарилишига олиб келгани маълум. Бу Мексикадаги воқеа ҳам ижтимоий ва сиёсий барқарорликка катта таҳдид солиши мумкинлигини кўрсатади.
Иқтисодий ва сиёсий таҳлил шуни кўрсатадики, ҳукумат хавфсизлик сиёсати билан намойишларни тўсишга ҳаракат қилса-да, катта миқдордаги иштирокчиларнинг гуруҳларга бирлашиши ва глобал намуна орқали ҳаракат қилиш тенденцияси давлат учун янги чақириқлар яратмоқда. Норозиликнинг асосий мотивлари – юқори даражадаги зўравонлик, коррупция ва ижтимоий адолатсизликка қарши кураш.
Мексикадаги ҳодиса Z авлоди ҳаракатининг кучайиши, сиёсий мухолифатнинг таъсири ва давлат хавфсизлик сиёсатини қайта кўриб чиқиш зарурлигини очиқ кўрсатмоқда. Бу намойишлар ижтимоий ва сиёсий муҳитда узоқ муддатли таъсир қолдириши мумкин.
