Тошкент шаҳар Ёшлар ишлари бошқармаси 2024 йил 11 декабрь куни «Media Affairs» МЧЖ билан 534,7 миллион сўмлик тўғридан-тўғри битим имзолади.
Шартнома асосида «Media Affairs» МЧЖ Platina.uz сайти ва унинг ижтимоий тармоқлардаги саҳифаларида «Тошкент ёшларни севади» шиори остидаги тадбирларни ёритиши ва PR материалларини жойлаштириши керак эди.
Қизиғи шундаки, тадбирга оид айрим видеоларнинг кўришлар сони 1000 тага ҳам етмаган. Яъни, PR харажатлари натижаларга нисбатан ортиқча кўринади. Агар битта сайтга ёритиш учун ярим миллиард сўм сарфланган бўлса, бошқа сайтлар ва ОАВ учун умумий харажатлар миқёси фақат тахмин қилиш мумкин. Ёшлар учун тадбирларга эътибор — ижобий ҳолат, аммо давлатнинг PR фаолиятига сарфланган харажатларнинг самарадорлиги янада чуқурроқ баҳоланиши керак.
Давлат ОАВдан PR хизматларини сотиб олади
Давлат идоралари оммавий ахборот воситаларидан PR хизматларини бир неча бор харид қилган. Масалан, 2020 йилда Жисмоний тарбия ва спорт вазирлиги 705 миллион сўмлик ахборот хизматлари учун ОАВ Миллий ассоциацияси билан шартнома имзолаган. Шунингдек, Қурилиш вазирлиги Zo‘r TV телеканалига 150 миллион сўм, «Ўзбекистон 24» телеканалига 97 миллион сўм ва «L’ideal Pictures» МЧЖга 150 миллион сўм тўлаган.
Ташқи ишлар вазирлиги эса 2021 йилда CNN ва Euronews каби халқаро оммавий ахборот воситаларида Ўзбекистонни реклама қилиш учун 2,9 миллиард сўм сарфлаган.
Ўзбекистонда давлат ОАВни қўллаб-қувватлайди
Медиаюрист Мадина Турсуновага кўра, Ўзбекистонда ОАВ маҳсулотларини ишлаб чиқариш бўйича алоҳида давлат буюртмаси мавжуд эмас. Бироқ, «Оммавий ахборот воситалари тўғрисида»ги қонунга мувофиқ, давлат ОАВни давлат субсидиялари, грантлари ва ижтимоий буюртмалари тизими орқали молиявий жиҳатдан қўллаб-қувватлаши мумкин.
Давлат идоралари томонидан ОАВ маҳсулотларини яратиш бўйича хизматлар хариди «Давлат харидлари тўғрисида»ги қонун ва бошқа меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатлар асосида амалга оширилади.
Давлат харидлари тартиби
Қонунчиликка кўра, давлат буюртмаларини амалга оширишнинг бир нечта шакллари мавжуд:
- Электрон дўкон;
- Соддалаштирилган кичик қийматли харид;
- Бошланғич нархни пасайтириш учун аукцион;
- Энг яхши таклифларни танлаб олиш;
- Тендер;
- Икки босқичли давлат харидлари;
- Тўғридан-тўғри шартномалар;
- Ўзбекистон Президенти ва Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари билан тасдиқланган бошқа харид шакллари.
Хулоса
Ўзбекистонда оммавий ахборот воситалари давлат буюртмаларининг иштирокчиси бўлиши мумкин ва бу жараён қонунчилик асосида амалга оширилади. Давлатнинг PR харажатлари ва уларнинг самарадорлиги ҳақида очиқ мулоҳаза юритиш эса жамиятнинг ахборот майдонида шаффофликни таъминлашнинг муҳим омилидир.