Сунъий интеллект (СИ) технологиялари шиддат билан ривожланар экан, уларнинг атроф-муҳитга таъсири ҳам долзарб мавзулардан бирига айланмоқда. Сўнгги тадқиқотлар шуни кўрсатмоқдаки, СИдан фойдаланиш фақат катта энергия сарфини эмас, балки сув захираларининг қисқаришини ҳам англатади. Бу ҳақда “Euronews” хабар берди.
Google Gemini — энергия самарадорлигида етакчи
Google’нинг янги Gemini моделида битта сўровни ишга тушириш учун сарфланадиган энергия миқдори телевизорни 9 сония томоша қилишда ишлатиладиган қувватга тенг — 0,24 ватт-соат. Бу жараёнда чиқариладиган CO₂ эмиссияси тахминан 0.03 грамм, сув сарфи эса **0.26 мл (беш томчи сув)**ни ташкил этади.
Бу натижалар Google Gemini’ни айрим рақобатчиларга нисбатан анча экологик самарали қилади.
ChatGPT билан солиштириш
OpenAI’нинг ChatGPT моделида эса ҳар бир сўров учун 2.9 ватт энергия сарфланади ва 4.3 грамм CO₂ чиқарилади. Яъни, Gemini бир хил сўровни қайта ишлашда ChatGPTга нисбатан ўнлаб баробар камроқ энергия ва ресурслар талаб қилади.
Сув истеъмоли ва серверлар
Ma’lumот учун, Gemini ва ChatGPT каби СИ моделлари маълумот марказларида ишлайди. Бу марказлардаги минглаб серверлар қаттиқ иссиқлик чиқаради. Уларнинг ишини узлуксиз таъминлаш учун сув орқали совитиш тизимлари қўлланилади. Бу эса табиий ресурсларга бўлган талабни янада оширади.
Глобал таъсир
Халқаро энергетика агентлиги маълумотларига кўра, кейинги беш йил ичида энергияга бўлган талаб икки баробарга ошган ва йиллик 945 тераватт-соатни ташкил этган.
Google ҳисоботларида қайд этилишича, 2019 йилдан бери компаниянинг умумий **CO₂ эмиссияси 51%**га кўпайган. Бунга асосан СИ учун зарур бўлган ускуналарни ишлаб чиқариш ва йиғиш жараёни сабабчи.
Бироқ Google таъкидлашича, сўнгги йилларда моделлар самаралироқ ишлай бошлаган: 2024 йил августидан бери энергия сарфи 33 баробарга, углерод изи эса 44 баробарга камайган.
Ёпиқ маълумотлар муаммоси
Google Gemini’нинг умумий қанча энергия сарфлаши ҳақида тўлиқ очиқ маълумот йўқ. Компания бир кунда қабул қилинадиган сўровлар сонини ошкор қилмайди. Таҳлилчиларнинг фикрича, бу ҳолат СИ технологиялари ва атроф-муҳит ўртасидаги муносабатларни яширишга олиб келиши мумкин.
