Урал Федерал университетининг (УрФУ) тарих факултети талабалари Самарқанддаги Афросиёб шаҳарчасида олиб борилган қазишмалар давомида X–XI асрларга оид сопол ва шиша буюмларни топишган.

"Илмий Россия" портали маълумотларига кўра, гуруҳга УрФУ гуманитар тадқиқотларда табиий-илмий методлар лабораторияси мудири Рустам Ғаниев раҳбарлик қилган.

Тарихчининг сўзларига кўра, қазиш ишлари илгари турар-жой бинолари бўлган жойларда, "поллари плитка билан қопланган ва айрим жойда жуда чиройли девор расмлари бўлган" уйларда олиб борилган.

"Топилмалар жуда қизиқ —X–XI асрлардаги керамика ва шиша биринчи туркий мусулмон Қорахонийлар сулоласининг даврига тўғри келади. Кўпол қилиб айтганда, топилмалар араблар истилосидан кейинги давр, аммо Чингизхон босқинидан олдинга оиддир. Топилмалар ноёбдир, чунки, масалан, керамика суғориш учун мўлжалланган, безаклар баъзан сирланган, айрим жойда араб тилидаги ёзувлар мавжуд",- деди Рустам Ғаниев.

Тарихчи тушунтирганидек, Самарқанд VIII асрдан бери шиша пуфлаш ҳунармандчилигининг марказига айланиб борган, шунинг учун қадимий шаҳарчада кўплаб шиша топилмалар мавжуд. Топилмалар орасида бугунги кунда ҳам Ўзбекистонда кенг қўлланиладиган лаганлар ҳам бор.

Экспертнинг сўзларига кўра, топилган барча нарсалар тарихчилар учун жуда қимматлидир, чунки улар "самарқандликлар Х- XI асрларда қандай яшаганликларини тушунишга ёрдам беради ва уларнинг ўша даврдаги ривожланган маданият, мамлакат иқтисодиёти, меъморчилиги, ҳунармандчилиги қай даражада тараққий этганидан далолат беради".

Барча топилмалар ўрганилиб, кейинчалик Самарқанднинг “Афросиёб” тарих музейида намойиш этилади.

УрФУ талабалари ўқув ва музей амалиёти доирасида қазиш ишларида қатнашдилар. Бу УрФУ ва Самарқанд давлат музей-қўриқхонаси, шунингдек, Самарқанд давлат университети ва Яҳё Ғуломов номидаги Самарқанд археология институтининг гуманитар тадқиқотлардаги табиий-илмий методлар лабораторияси ҳамкорлигининг йўналишларидан бирига айланган.