Shodan — бу Интернетга уланган қурилмалар ва хизматларни топиш учун мўлжалланган махсус қидирув тизими. Веб-саҳифаларни индексловчи Google каби анъанавий қидирув тизимларидан фарқли ўлароқ, Shodan тармоқда ишлайдиган серверлар, маршрутизаторлар, веб-камералар, маълумотлар базалари ва бошқа қурилмалар ҳақидаги маълумотларни сканерлаш ва йиғишга йўналтирилган.

Shodan қандай ишлайди?

Shodan Интернетни сканерлайди ва очиқ портлар, хизмат баннерлари ва метамаълумотлардан маълумотларни олиш орқали ахборот тўплайди. Масалан, у HTTP, FTP ёки Telnet каби IP манзиллари ва протоколлари бўйича қурилмаларни топиши мумкин. Тизим қурилмаларни тури, географик жойлашуви, очиқ порти ёки фойдаланилган дастурий таъминот версияси бўйича қидириш имконини беради.

Ундан қандай фойдаланиш керак?

1. Рўйхатдан ўтиш: Shodan билан ишлашни бошлаш учун расмий веб-сайтда ҳисоб қайдномангизни яратишингиз керак. Бепул версия чекланган функцияларни тақдим этади, пуллик обуна эса чуқурроқ таҳлилни очиб беради.
2. Қурилмаларни қидириш: фойдаланувчилар қидирув сатрига сўровларни киритадилар, масалан, webcam country: UZ Ўзбекистонда веб-камераларни қидириш учун. Сиз параметрларни белгилашингиз мумкин: қурилма ишлаб чиқарувчиси ёки порт. Ўзбекистон бўйича ҳеч нарса чиқмади, бошқа мамлакатларни текширишга ҳаракат қилишингиз мумкин, масалан, Қозоғистон, webcam country: KZ.
3. Маълумотлар таҳлили: қидирув натижаларида қурилма ҳақида батафсил маълумотлар, жумладан, IP манзили, очиқ портлар, фойдаланилган дастурий таъминот ва унинг версиялари мавжуд. Ушбу маълумотлар заифликларни аниқлаш учун ишлатилиши мумкин.
4. Хавфсизлик мониторинги: Shodan янги қурилмалар ёки конфигурация ўзгаришлари учун огоҳлантиришлар яратиш учун функцияларни тақдим этади, бу айниқса киберхавфсизлик бўйича мутахассислар учун фойдалидир.

Shodan нимаси билан фойдали?

Shodan заифликларни таҳлил қилиш ва инфратузилма мониторинги учун фойдалидир. Масалан, журналистлар ва фактчекерлар ундан очиқ кузатув камералари ёки ҳимоясиз қолган қурилмалар мавжудлигини текшириш учун фойдаланишлари мумкин. Ахборот хавфсизлиги бўйича мутахассислар учун у потенциал таҳдидларни аниқлаш ва тармоқ хавфсизлиги ҳолатини баҳолаш учун ажойиб воситага айланмоқда.

Shodan интернетга уланган қурилмаларнинг миқёси ва хавфларини тушунишга ёрдам беради ҳамда тармоқ қурилмаларининг киберхавфсизлиги ва шаффофлигини таъминлашда муҳим рол ўйнайди.