Сўнгги кунларда ижтимоий тармоқларда кўп қаватли уйларни бошқарувчи ташкилотлар ҳар ҳафта кириш йўлакларини ювиши, ҳар 3 кунда ҳовлини тозалаши, том ва фасаддаги носозликларни зудлик билан бартараф этиши каби қатор хизматларни бажариши шартлиги ҳақида хабарлар тарқалди. Шунингдек, тўловлар “оддий солиқ” эмас, балки аниқ хизматлар учун ҳақ экани алоҳида таъкидланди. Аммо ростдан ҳам ушбу талаблар қонунчиликда белгиланганми?

Қонунда белгиланган мажбурий хизматлар рўйхати

Ўзбекистон Республикаси Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлиги томонидан кўп қаватли уйларни минимал даражада сақлаш учун бажарилиши шарт бўлган 16 турдаги хизматлар рўйхати тасдиқланган. Бу хизматлар бошқарув ташкилоти томонидан белгиланган даврийликда амалга оширилиши лозим. Улар қуйидагилар:

✅ Кириш йўлакларини тозалаш

Кириш йўлаклари ва лифт хоналари ҳафтасига камида 1 марта тозаланиши шарт. Бу полни супуриш ва ювиш, зина панжаралари, чироқларни артиш каби санитария ишларини ўз ичига олади.

✅ Ҳовлини тозалаш

Кўп қаватли уйларга туташ ҳовли ва йўлаклар ҳар 3 кунда бир марта супурилиши ва чиқиндилардан тозаланиши лозим. Қишда эса, қор ёғганда, кириш йўлагидаги муз ва қор ҳам тезда тозаланиши керак.

✅ Болалар майдончасини назорат қилиш

Бошқарув ширкати болалар ва спорт майдонларининг техник ҳолатини мунтазам текшириши, бузилган жиҳозларни таъмирлаши ва майдончани тозалаб туриши шарт. Бу "даставвал аниқланган муаммога дарҳол чора кўриш" маъносини англатади.

✅ Том ва фасадни таъмирлаш

Томнинг гидроизоляцияси, ёмғир новларини тозалаш ва фасаддаги носозликларни вақтида бартараф этиш — бошқарув компаниясининг мажбурияти. Масалан, кириш эшиги синган бўлса, таъмирлаш кечиктирилмаслиги шарт.

✅ Яшил ҳудудга қараш

Майдондаги ўт-ўланларни ўз вақтида ўриб туриш, дарахт ва буталарни мавсумий тарзда кесиш керак. Даврийлик аниқ белгиланмаган, аммо ишлар ўз вақтида бажарилиши талаб этилади.

✅ Иситиш тизимини ювиш

Агар уй марказий иситиш тизимига уланган бўлса, ҳар мавсум якунида сув билан ювилиши ва гидравлик синовдан ўтказилиши керак. Бу тизимни тозалаш ва кейинги мавсумга тайёрлаш мақсадида амалга оширилади.

"Квартплата" — хизмат учун ҳақ, солиқ эмас

Ҳар ойда тўланадиган "квартплата" — бу бошқарув ташкилоти томонидан юқоридаги хизматларни амалга ошириш учун белгиланган тўлов бўлиб, у оддий солиқ эмас. Тариф уйнинг хусусиятларига (қават сони, лифт бор-йўқлиги ва ҳ.к.) қараб, ҳар 1 кв.м. учун 701 сўмдан 1830 сўмгача белгиланган.

Хизмат кўрсатилмаса, нима қилиш мумкин?

РАСМИЙ МУРОЖААТ

Бошқарув компанияси ўз вазифасини бажармаса, фуқаро аввал унга расмий мурожаат қилиши мумкин. Эндиликда буни "Менинг уйим" ягона портали орқали онлайн тарзда амалга ошириш мумкин.

ШАРТНОМАНИ БЕКОР ҚИЛИШ

Агар компания такроран мажбуриятларини бажармаса, фуқаролар умумий уй йиғилишида овоз бериш орқали бошқа ташкилотни танлашлари мумкин. Бунга "Кўп квартирали уйларни бошқариш тўғрисида"ги Қонун асос бўлади.

НАЗОРАТ ОРГАНЛАРИГА ШИКOЯT

Агар муаммо бартараф этилмаса, аҳоли маҳаллий ҳокимлик, манфаатларни ҳимоя қилиш инспекцияси ёки Адлия органларига мурожаат қилиш орқали ҳуқуқий ёрдам олиши мумкин.

Хулоса

Бошқарув ташкилотлари ҳар ой фуқаролардан оладиган тўловлар эвазига қонун билан белгиланган аниқ хизматларни бажариши шарт. Агар бу мажбуриятлар бажарилмаса, фуқароларда уларни талаб қилиш ва керак бўлса бошқа ташкилотга ўтиш ҳуқуқи мавжуд. Демак, “квартплата” шунчаки тўлов эмас, балки талаб қилинадиган хизматлар рўйхатидир.