Аргентиналик сиёсатчи Эрнан Дамиани жонли эфир вақтида тўсатдан вафот этди. Бу ҳақда мамлакатнинг йирик нашрларидан бири — Página 12 хабар берди. Маълумотларга кўра, 66 ёшли сиёсатчи теледебат пайтида ҳушини йўқотган ва шифокорлар унинг ҳаётини сақлаб қолишга улгурмаган. Ҳодиса жонли эфирда содир бўлгани сабабли жамоатчилик орасида кенг муҳокамаларга сабаб бўлди.
Воқеа ҳақида маълумот
Эрнан Дамиани — Аргентинадаги Радикал фуқаролик иттифоқи (UCR) партиясининг фаол аъзоси бўлиб, сўнгги йилларда мамлакат сиёсий жараёнларида фаол иштирок этган. У теледебат вақтида нутқ сўзлар экан, бир неча сония ичида ҳушини йўқотиб, йиқилиб тушган. Ҳодиса тўғридан-тўғри эфирда бўлгани учун айрим телеканаллар жараённи тўлиқ узатишга улгурган. Шифокорлар зудлик билан чақирилган бўлса-да, уларнинг маълумотига кўра, Дамианида юкори босим ва юрак фаолияти билан боғлиқ хасталиклар бўлган.
Бу каби ҳолатлар жонли эфирларда илк бор қайд этилаётгани йўқ. Масалан, 2022 йилда Британиядаги GenX Radio Suffolk радиоси бошловчиси Тим Гоугҳ ҳам жонли эфирда ҳушидан кетиб вафот этганди. У ҳолатда ҳам сабаб юрак фаолиятининг тўсатдан издан чиқиши бўлган.
Тафтиш ва сабаблар таҳлили
Медицинa мутахассислари бу ҳолатни "жонли эфир стресс синдроми" деб аташади. Лондон университети профессори Ҳелен Филдснинг таъкидлашича, оммавий чиқишлар пайтида асаб тизимига тушадиган босим ва катта жамоа олдидаги руҳий зўриқиш инсон юрагига жиддий таъсир кўрсатиши мумкин. Бу айниқса 60 ёшдан ошган шахсларда хавфни оширади.
Шу билан бирга, Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (WHO) маълумотларига кўра, юрак-қон томир касалликлари дунё бўйича энг кўп ўлимга сабаб бўладиган омил бўлиб, ҳар йили 17 миллиондан ортиқ инсоннинг ҳаётига нуқта қўяди. Бунинг 80 фоизи юрак хуружи ёки инсульт каби тўсатдан юз берадиган ҳолатлар билан боғлиқ.
Эфир пайтидаги фавқулодда ўлимлар сони жуда кам бўлса-да, ҳар бир шундай ҳолат жамоатчилик эътиборини оммавий ахборот воситаларидаги иш шароити ва сўз эркинлиги билан боғлиқ руҳий босимлар масаласига қаратади.
Оммавий ахборот воситаларидаги иш хавфи
Журналистлар, сиёсатчилар ва телебошловчилар каби касб эгалари кўпинча юқори эмоционал босим ва тинимсиз иш ритмида фаолият юритишади. Бу эса юрак фаолиятидаги муаммоларни кучайтириши мумкин. АҚШнинг National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH) тадқиқотига кўра, узлуксиз стресс ҳолатида ишловчи инсонларда юрак хуружи эҳтимоли 45 фоизга ошади.
Шу нуқтаи назардан қаралганда, Дамианининг вафоти нафақат шахсий фожиа, балки оммавий ахборот соҳасидаги соғлом иш муҳитини яратиш заруриятини ҳам ёрқин намоён этди.
Хулоса
Эрнан Дамианига ўхшаш ҳолатлар оммавий муҳитдаги касб эгалари учун жиддий огоҳлантирувдир. Сиёсий ва ижтимоий фаоллар жисмоний соғлик, стресс бошқаруви ва иш-ҳаво мувозанатини сақлаш масалаларига етарли эътибор бериши керак. Бу нафақат шахсий хавфсизлик, балки жамоат олдидаги масъулиятнинг бир қисми ҳамдир.
