Андижон вилоятида тезкор тадбир давомида умумий қиймати 216,8 миллион сўмлик сифати кафолатланмаган дори воситалари аниқланди. Бу ҳолат Ўзбекистонда дори айланмаси соҳасидаги назорат тизими ва лицензиялаш амалиётидаги муаммоларни яна бир бор кун тартибига олиб чиқди.

Асосий воқеа

Бош прокуратура ҳузуридаги Иқтисодий жиноятларга қарши курашиш департаментининг Андижон вилояти бошқармаси, ИИБ ва Божхона бошқармаси ходимлари ҳамкорлигида ўтказилган тезкор тадбирда Г.Б. ва бошқа шахслар қонунга хилоф равишда дори савдоси билан шуғуллангани аниқланди. Улар “Tracker” автомашинасида 200 дона “Вокартин” дори воситасини хусусий шифохонага етказиш жараёнида ушланган.

Тадбир натижасида 16 турдаги, жами 3 525 дона дори воситалари (216,8 млн сўм қийматда) ашёвий далил сифатида олинди. Тергов органлари томонидан Жиноят кодексининг 186-3-моддаси бўйича жиноят иши қўзғатилди.

Қонун ва назорат тизими таҳлили

Ўзбекистон Республикасининг “Дори воситалари ва фармацевтика фаолияти тўғрисида”ги Қонуни (Ўзбекистон Республикасининг Қонуни, 04.01.2016 йилдаги ЎРҚ-399-сон)га мувофиқ, дори воситаларини фақат лицензияга эга бўлган субъектлар сотиши мумкин. Шу билан бирга, Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги “Дори воситалари ва тиббий техника сифатини назорат қилиш давлат маркази” ҳар бир препаратнинг давлат реестрига киритилганлигини таъминлайди.

Бироқ кейинги йилларда фармацевтика бозорида  лицензияcиз фаолият билан боғлиқ жиноятлар сони ортиб бормоқда. Бош прокуратура маълумотларига кўра, 2024 йил давомида мамлакат бўйлаб 80 дан ортиқ ҳолатда қалбаки ёки сифатсиз дори воситалари савдоси аниқланган.

Мутахассислар бу тенденциянинг асосий сабабларидан бири сифатида ички назорат тизимидаги камчиликларни, айниқса, хусусий секторда дори айланмасини мониторинг қилишнинг сустлигини қайд этади.

Андижондаги воқеа — бу бир марталик ҳуқуқбузарлик эмас, балки фармацевтика бозоридаги тизимли муаммоларнинг ифодасидир. Давлат органлари томонидан назорат кучайтирилаётгани қувонарли, аммо самарали натижа учун лицензия назорати, рақамли кузатув тизими ва аҳоли орасидаги хабардорлик даражаси бир вақтнинг ўзида оширилиши зарур.

Шу тарздагина дори воситаларининг ҳақиқийлиги кафолатланиб, аҳоли саломатлигига таҳдид солувчи ҳолатлар камайиши мумкин.