Жиззах вилояти Мирзачўл туманида 24 октябрь куни содир бўлган фожиа жамоатчиликни ларзага солди — хусусий боғчада бир ярим ёшли қизалоқ муассаса ҳудудидаги бассейнда чўкиб ҳалок бўлди. Ҳодиса катталар томонидан етарли даражадаги назоратсизлик ва таълим муассасаларида хавфсизлик тизими етишмаслигини яна бир бор кўрсатди.
Фожиа тафсилотлари
Kun.uz нашри хабар беришича, болаларни тушликдан сўнг ҳовлига олиб чиқиш чоғида тарбиячи қизчани қисқа вақтга кўздан йўқотган. Бир неча дақиқадан кейин уни муассасанинг ҳовуз қисмида топишган. Болани шифохонага етказишга ҳаракат қилинган бўлса-да, унинг ҳаётини сақлаб қолишнинг иложи бўлмаган.
Тарбиячи сўзларига кўра, у воқеа вақтида 23 нафар болага бир ўзи қараган. Бу ҳолат нафақат инсон ресурсларини нотўғри тақсимлаш, балки хусусий боғчалардаги назорат тизимидаги заиф нуқталарни ҳам кўрсатмоқда.
Ҳуқуқий чоралар ва расмий изоҳ
Вилоят мактабгача таълим бошқармаси маълум қилишича, ҳодиса юзасидан жиноят иши қўзғатилган ва туман прокуратураси тергов ҳаракатларини бошлаган. Шу билан бирга, бошқарма хизмат текширувини ўтказмоқда.
Бироқ қизалоқнинг онаси Наргиза Жумаева Kun.uz билан суҳбатида фожиадан сўнг ҳуқуқ-тартибот идоралари оила билан боғланмаганини таъкидлаган. Бу ҳолат жиноят иши юзасидан оила манфаатларини ҳимоя қилиш жараёнида шаффофлик етишмаслигини кўрсатади.
Таҳлил: тизимли ечимлар нима бўлиши керак?
Биринчидан, ҳар бир хусусий боғча ҳудудида видеоназорат ва болалар ҳаракатини реал вақтда кузатувчи ички тизимлар жорий этилиши зарур. Бу фақат жиноят ёки фожиадан кейин далил сифатида эмас, балки олдини олиш воситаси бўлиши лозим.
Иккинчидан, тарбиячилар сони болалар сонига нисбатан қатъий тартибда белгиланиши ва текширилиши керак. Халқаро амалиётда (ЮНЕСКО маълумотларига кўра) 3 ёшгача бўлган болалар учун битта катта киши 5 нафар болага жавоб беради. Бизда эса айрим боғчаларда бу кўрсаткич 1:20 даражасига етмоқда.
Учинчидан, хусусий боғчалар фаолиятини назорат қилувчи мустақил орган ёки онлайн реестр тизими яратилиши лозим. Бу орқали ҳар бир муассасадаги кадрлар сони, лицензия ҳолати, хавфсизлик чоралари очиқ маълум бўлади.
Жамоатчилик ва масъулият мувозанати
Бу каби ҳолатлар фақат “бир педагогнинг хатоси” билан чекланиб қолмаслиги керак. Масъулият нафақат айбдор шахс зиммасида, балки бутун тизимдаги назорат ва бошқарув механизмларидадир. Ахир, болалар хавфсизлиги — давлат сиёсати даражасидаги устувор масала.
2023 йилдаги “Мактабгача таълим тўғрисида”ги Қонунга кўра, барча боғчаларда болаларнинг жисмоний хавфсизлигини таъминлаш — муассаса раҳбарининг бевосита бурчи ҳисобланади. Аммо амалда бу талаб кўп ҳолларда қоғозда қолмоқда.
Хулоса
Жиззахдаги фожиа — якка ҳолат эмас. Бу бутун тизимдаги назорат, масъулият ва кадр тайёргарлиги муаммосининг ёрқин кўзгуси. Болалар ҳаётини сақлаб қолиш учун авваламбор, хусусий таълим соҳасида “тезкор, қатъий ва очиқ” ислоҳотлар амалга оширилиши шарт.
Акс ҳолда, ҳар бир шундай фожиа ортида нафақат статистика, балки бутун умрни орқада қолдирган оилалар тақдири ётади.
