Жиззах шаҳрида солиқ тизимида шаффофлик ва қонунийликни мустаҳкамлаш мақсадида амалий ва профилактик тадбир ўтказилди. Тадбирни Жиззах вилояти солиқ бошқармаси Шахсий хавфсизлик бўлими ҳамда шаҳар солиқ инспекцияси биргаликда ташкил этди. Унда асосий эътибор — солиқ органларида таъмагирлик, мансаб ваколатини суиистеъмол қилиш ва коррупциянинг олдини олиш масалаларига қаратилди.

Вилоят солиқ бошқармаси Ахборот хизмати маълум қилишича, бу учрашувнинг аҳамияти шундаки, у тўғридан-тўғри тадбиркорлар билан мулоқот асосида ташкил қилинди. Яъни, муаммолар қоғозда эмас, амалда муҳокама қилинди. Савдо марказларида фаолият юритаётган тадбиркорлар билан очиқ суҳбатлар орқали солиқ ходимларининг одоб-аҳлоқи, жамоатчилик билан муносабати ва давлат хизматчиси масъулияти муҳокама этилди.

Солиқ соҳасидаги очиқлик — иқтисодий барқарорлик гарови

Сўнгги йилларда Ўзбекистон солиқ тизимида изчил ислоҳотлар амалга оширилмоқда. Бироқ тизимдаги ҳалоллик фақат қонун ёки фармойиш билан эмас, балки инсон омили — ходимлар масъулияти ва тадбиркорларнинг фаол фуқаролик позицияси билан таъминланади. Шу жиҳатдан бу каби профилактик тадбирлар муҳим аҳамият касб этади.

Тадбирда таъкидланишича, ҳар бир солиқ ходими ўз фаолиятида хизмат этикаси ва қонунийлик тамойилларига қатъий амал қилиши шарт. Чунки, солиқ тизимига бўлган ишонч давлат ва жамият ўртасидаги ижтимоий шартноманинг асосидир.

Жиззахдаги бу ташаббус шу маънода замонавий давлат бошқарувидаги янги ёндашув белгисидир.

Амалий ёрдам ва очиқ мулоқот

Тадбир доирасида тадбиркорларга қонуний ҳуқуқ ва мажбуриятлари ҳақида қўлланмалар, буклетлар ва ахборот материаллари тарқатилди. Улар орқали солиқ ходимлари томонидан ноқонуний ҳолат кузатилса, мурожаат қилиш мумкин бўлган ишонч телефонлари ва Telegram ботлари ҳақида маълумот берилди.

Бу — муҳим амалий қадам. Чунки кўп ҳолларда тадбиркорлар “қайси идорага ва қандай мурожаат қилишни билмаслик” сабабли коррупция ҳолатларига гувоҳ бўлиб, жим қолишади. Эндиликда уларда бевосита мурожаат қилиш имкони бор.

Мутахассислар таъкидлашича, бу каби очиқ мулоқот ва тўғридан-тўғри алоқа воситалари тизим ичидаги назоратни кучайтиради, шикоятлар фақат “қоғозда” эмас, электрон усулда ҳам қайд этилади.

Коррупциянинг олдини олиш — профилактикадан бошланади

Коррупцияга қарши курашда энг самарали восита — жазо эмас, балки профилактикадир. Бу жиҳатдан Жиззахдаги тадбир давлат хизматчилари орасида масъулият ҳиссини кучайтиришга қаратилган амалий ҳаракат сифатида баҳоланмоқда.

Шахсий хавфсизлик бўлими ва солиқ инспекцияси ҳамкорлигида ўтказилган учрашувлар “кимнидир фош этиш” учун эмас, балки тизимдаги ички маданиятни оширишга хизмат қилади. Мақсад — ходимни қўрқитиш эмас, балки унинг онгида “шаффоф ишлаш менинг манфаатим” деган фикрни мустаҳкамлаш.

Шу билан бирга, тадбиркорларга ҳам аниқ сигнал берилди: солиқ тўловидан қочиш, ноқонуний битимлар қилиш ёки пора таклиф этиш ҳам жиноят ҳисобланади. Яъни, тизимнинг икки тарафи — ҳам давлат хизматчиси, ҳам тадбиркор — масъулиятни тенг ҳис этиши лозим.

Таҳлил: тизимдаги очиқлик ишончни қайта тиклайди

Сўнгги йилларда жойлардаги солиқ органлари фаолияти бўйича шикоятлар сони қисқаргани кузатилмоқда. Бу тенденция, экспертлар фикрича, бевосита очиқ мулоқот, профилактика ва жамоатчилик билан ҳамкорлик натижасидир.

Жиззахда ўтказилган тадбир шундай ишонч муҳитини янада мустаҳкамлашга қаратилган. Давлат хизматчисига нисбатан жамоатчилик ишончи — фақат шаффофлик орқали тикланади. Шунинг учун бу ташаббус бир вилоят билан чекланиб қолмаслиги, бошқа ҳудудларда ҳам тизимли равишда давом эттирилиши зарур.

Жиззахдаги профилактик тадбир — давлат тизимида инсон омилини қайта кўриб чиқиш, фуқаро ва хизматчи ўртасида очиқ муносабат ўрнатиш йўлидаги навбатдаги қадам бўлди. Солиқ тизимида ҳалоллик ва шаффофлик — фақат қонун талаби эмас, балки мамлакат иқтисодий барқарорлигининг асосидир.