Ўзбекистон ёш пара спортчилари Бирлашган Араб Амирликларининг Дубай шаҳрида 7–14 декабрь кунлари бўлиб ўтган V ёшлар Пара Осиё ўйинларида мутлақ тарихий натижа қайд этишди. Осиёнинг 35 мамлакатидан 1500 нафарга яқин атлет иштирок этган мусобақада Ўзбекистон делегацияси жами 197 та медаль (99 та олтин, 57 та кумуш, 41 та бронза) жамғариб, умумжамоа ҳисобида биринчи ўринни эгаллади.
Бу натижа 2021 йилги IV ёшлар Пара Осиё ўйинларида қўлга киритилган 6-ўрин (11 та олтин, 16 та умумий медаль) билан таққосланганда, Ўзбекистоннинг пара спортдаги салоҳияти ва тизимли ёндашуви бир неча баробар ошганини кўрсатади. 99 та олтин медаль — бу нафақат рекорд, балки паралимпия ҳаракатининг мамлакатда қанчалик чуқур илдиз отганидан далолатдир.
Ўзбекистон делегациясининг 2021 йилдаги 16 та медалдан 2025 йилда 197 та медалгача сакраши шунчаки тасодифий ютуқ эмас. Бу, энг аввало, мамлакатда пара спортни ривожлантиришга қаратилган узоқ муддатли ва тизимли ислоҳотларнинг амалий самарасидир.
Асосий эътибор қуйидаги жиҳатларга қаратилди:
Инфратузилма ва база яратиш: Сўнгги йилларда пара спортчилар учун махсус тайёрланган базалар, замонавий спорт мажмуаларининг қурилиши ва мавжуд иншоотларнинг мослаштирилиши атлетларга йил давомида узлуксиз шуғулланиш имконини берди.
Селекция ва Мураббийлар тайёрлаш: Ўзбекистон пара спортни ривожлантиришда нафақат пойтахтга, балки ҳудудларга ҳам эътибор қаратди. Ногиронлиги бўлган ёшлар орасидан истеъдодларни излаб топиш, уларга малакали мураббийлар бириктириш ва халқаро тажриба асосида ўқув-машғулот жараёнларини ташкил этиш муваффақиятнинг асосий омили бўлди.
Кўпспортли ёндашув: Ўзбекистон Дубайда 6 та спорт турида (пара енгил атлетика, пара таэквондо, бочча, пара сузиш, пара армрестлинг, пара пауэрлифтинг) иштирок этди. Медалларнинг аксарияти енгил атлетика ва сузиш каби кўп сонли медаллар ўйналадиган дисциплиналарда қўлга киритилган. Масалан, енгил атлетика ва сузишдаги муваффақиятлар умумий ҳисобдаги катта фарқни таъминлади.
Паралимпия ҳаракатининг ижтимоий аҳамияти
Бундай юксак натижанинг иқтисодий ёки сиёсий аҳамиятидан ташқари, унинг ижтимоий ва психологик моҳияти янада муҳимдир. Паралимпиядаги ютуқлар:
Инклюзивликни мустаҳкамлайди: Жамиятда ногиронлиги бор шахсларга нисбатан муносабатни ўзгартиради. Бу натижалар уларни тўлақонли ҳаёт кечиришга, ўз салоҳиятини амалга оширишга қодир эканликларини исботлайди.
Ирода ва мотивация манбаи: Ёш пара атлетларнинг бу ғалабаси, ногиронлиги бор бошқа ёшлар учун катта мотивация манбаи бўлиб хизмат қилади. Улар спорт орқали ўзларига ишончни қайтариш, жамиятда ўз ўрнини топиш имкониятига эга бўладилар.
Дубайдан қайтган делегациянинг Тошкент халқаро аэропортида тантанали кутиб олиниши ҳам давлатнинг бу йўналишдаги эътибори юқори эканини яна бир бор кўрсатди.
Ёшлар Пара Осиё ўйинлари катта мусобақаларга – хусусан, 2028 йилги Лос-Анжелес Паралимпия ўйинларига тайёргарлик кўриш учун муҳим босқичдир. Дубайдаги натижалар Ўзбекистоннинг пара спортчилар захираси жуда кучли эканини, ва асосий жамоага муносиб ўринбосарлар етишиб чиқаётганини тасдиқлади.
Эндиги вазифа – ёшлар ўйинларидаги бу ютуқларни катталар ўйинларига кўчириш, яъни 99 та олтин медаль олган атлетларни профессионал даражагача олиб чиқишдан иборат. Пара спорт ривожидаги бу каби тарихий ютуқлар Ўзбекистоннинг бутун дунёда соғлом ва инклюзив жамият қуриш йўлидаги саъй-ҳаракатларининг ёрқин кўрсаткичидир.
