Жорий йил ноябрь ойига қадар Жиззах вилоятида 928 нафар шахсда ОИВ инфекцияси аниқланган. Бош врач Нилуфар Асқарованинг таъкидлашича, Жиззах шаҳар, Мирзачўл ва Пахтакор туманларида бу кўрсаткич бошқа ҳудудларга нисбатан юқори. Ушбу беморларнинг аксарияти (73 фоизи) 25 ёшдан 50 ёшгача бўлган аҳоли вакилларидир. Савол туғилади: бу кўрсаткич юқори ҳисобланадими ёки республика бўйича умумий ҳолатга мосми?
Республика бўйича вазият
ОИВ инфекцияси Ўзбекистонда ҳамон жиддий ижтимоий ва тиббий муаммолардан бири ҳисобланади. Республика бўйича ОИВ инфекцияси билан оғриганлар сони йил сайин ошмоқда, аммо бу кўрсаткич минтақалар кесимида бир-биридан фарқ қилади. Юқори кўрсаткич асосан шаҳарларда ва аҳолиси кўп туманларда қайд этилмоқда. Жиззах вилоятидаги кўрсаткич минтақавий миқёсда юқори бўлса-да, республика миқёсида ўртача даражада ҳисобланади.
Махсус хавф омиллари
Жиззах вилоятида ОИВ юқишининг юқори бўлишига бир қатор омиллар таъсир қилмоқда:
- Маълумотсизлик: ОИВ инфекциясининг тарқалиш йўллари ва олдини олиш чоралари ҳақида ахборот етишмовчилиги.
- Соғлом турмуш тарзини тарғиб қилиш етарлича ривожланмаган: Аҳоли ўртасида зарарли одатларнинг кенг тарқалиши.
- Қишлоқ жойларида тиббий хизматнинг заифлиги: Эрта аниқлаш ва профилактик текширувлар камчиликлари.
- Миграция: Республика ва халқаро миқёсда ишлаш учун ҳаракатланаётган аҳолининг инфекцияни юқтириб олиш эҳтимоли юқори.
Чора-тадбирларни кучайтириш зарурати
- Оммавий ахборот воситалари орқали тушунтириш ишлари: Аҳолини ОИВ инфекцияси, унинг юқиш йўллари ва олдини олиш чоралари ҳақида хабардор қилиш.
- Профилактика тадбирлари: Барча корхона, ташкилот ва таълим муассасаларида тиббий кўриклар ва ахборот тадбирларини йўлга қўйиш.
- Бепул тиббий хизматларни кенгайтириш: Жисмоний шахсларнинг инфекцияга тест топшириши учун қулай шароитлар яратиш.
- Ёшлар орасида соғлом турмуш тарзини тарғиб қилиш: Ёшларни зарарли одатлардан қочишга ундаш ва саломатлик қадрини тушунтириш.
Жиззах вилоятидаги кўрсаткичнинг юқори эканлиги аҳоли саломатлиги борасидаги ишларни янада кучайтиришни талаб қилади. Бу муаммони бартараф этиш учун тиббий маданиятни ошириш, соғлом турмуш тарзини тарғиб қилиш ва профилактика ишларини кучайтириш лозим. Жамоавий ҳаракатлар орқали ОИВ тарқалишини олдини олиш мумкин.
Sangzor.uz таҳририяти