Ҳаво йўлларида хавфсизлик: қарор ва оқибатлар
2024 йил 25 декабрда Озарбайжон ҳаво йўлларига тегишли самолёт Қозоғистоннинг Ақтау шаҳри яқинида ҳалокатга учради. Бу ҳодисадан сўнг, Европа авиация хавфсизлиги агентлиги (EASA) Россиянинг айрим ҳудудларини хавфли деб эълон қилди. Шу сабабли, Uzbekistan Airways компанияси Европа йўналишларида Россия ҳаво ҳудудини четлаб ўтишга қарор қилди.
Озарбайжон самолёти ҳалокати ва таҳлиллар
Озарбайжоннинг Embraer E190 самолёти Грозний шаҳрига қўнишга икки марта уринган, бироқ учинчи яқинлашиш вақтида портлашга ўхшаш овоз эшитилган. Бу ҳодисадан кейин учувчилар Қозоғистоннинг Ақтау шаҳрига йўналтирилган, бироқ самолёт ерга қулаши натижасида 38 киши ҳалок бўлди.
Озарбайжон президенти Илҳом Алиев бу фожиада Россия расмийларини айблади. Унинг таъкидлашича, самолёт Россия томонидан ердан отилган ракета ёки радиоэлектрон ҳужум сабабли бошқариб бўлмайдиган ҳолга келган.
Uzbekistan Airways’нинг хавфсизлик чоралари
Озарбайжон самолёти ҳалокатидан сўнг, Uzbekistan Airways хавфсизлик ҳисоботларини таҳлил қилиб, Европа парвозларида янги йўналишларни ишлаб чиқди. Янги маршрутлар асосан Озарбайжон ва Туркия орқали ўтади.
Компания раҳбари Шуҳрат Худойқуловнинг сўзларига кўра:
Янги йўналишлар парвоз вақтини 30-40 дақиқага узайтиради.
Қўшимча харажатлар юзага келса-да, билет нархлари оширилмаган.
Йўналишларни ўзгартириш ҳақидаги қарор ҳукумат комиссияси томонидан қабул қилинган.
Россия ҳаво ҳудудида хавф сақланиб қолмоқда
2025 йил 31 июлига қадар амал қиладиган EASA ҳисоботига кўра, Россия ҳаво ҳудудининг айрим қисмлари хавфли деб баҳоланган. Шунингдек, 2024 йил 20 январ куни Татаристон осмонида Россияга тегишли самолёт хавфли шароит туфайли Самарага йўналтирилган.
Қўшимча равишда:
Qanot Sharq авиаширкати Москва ва Санкт-Петербургга режалаштирилган 20 парвозини бекор қилди.
Туркманистон ва Қозоғистон ҳаво йўллари Россия шаҳарларига рейсларни вақтинча тўхтатди.
FlyDubai авиаширкати Сочи ва Минаралний Водига парвозларни вақтинча бекор қилди.
Хулоса
Озарбайжон самолёти ҳалокатидан сўнг кўплаб авиакомпаниялар хавфсизлик чораларини кучайтирди. Uzbekistan Airways ҳам Европага парвозларда Россияни четлаб ўтишга қарор қилди. Бу қарор хавфсизликни таъминлашга қаратилган бўлса-да, авиақатновларга таъсир этувчи факторлар орасида турли мамлакатларнинг геосиёсий муносабатлари ҳам аҳамият касб этаётгани кузатилмоқда.
