Илон Маскнинг Neuralink компанияси инсон фикрларини матнга айлантирувчи мия имплантини жорий йил октябридан синашни бошлайди. Бу ҳақда Notebookcheck нашри хабар берди.

Синовнинг мақсади — сўзлашиш қобилиятини йўқотган беморларга ёрдам бериш. Технология орқали инсон фикри бевосита компьютер ёки қурилмага узатилиши мумкин бўлади. Neuralink президенти таъкидлашича: «Агар сиз бирор нарсани айтаяпсиз деб тасаввур қилсангиз, мия сигналларини илғаб, матнга ёки овозга айлантирамиз. Бу жараёнда клавиатура ёки смартфонга эҳтиёж қолмайди».

Технологиянинг имкониятлари.
Нейроимплант инсоннинг ҳаракат ва сўз функциялари чекланган ҳолатларда у билан мулоқот қилиш имконини яратади. Масалан, фалаж ёки оғир жароҳат олган бемор ўз фикрини тўғридан-тўғри ёзма ёки овозли шаклда баён этиши мумкин бўлади.

Хавф ва саволлар.
Бироқ мутахассислар бу жараённинг тиббий ва этик жиҳатларига эътибор қаратмоқда. Мия сигналларини ўқиш хавфсизлиги, шахсий маълумотларнинг ҳимояси ва имплантларнинг узоқ муддатли таъсири ҳали ҳам очиқ қолмоқда. Шу боис, дастлабки синовлар чекланган беморлар гуруҳида амалга оширилади.

Neuralink фаолияти фонида.
Компания аввал ҳам маймунларда мия-нейро интерфейс синовларини ўтказган ва уларнинг компьютер курсорини ҳаракатлантира олганини намойиш этган. 2024 йилда Neuralink ўзининг илк клиник синовларига рухсат олган эди. Энди эса синовлар инсон нутқини матнга айлантириш йўналишига қаратилмоқда.

Фактчекинг

Расмий тасдиқланган:
– Neuralink октябрда янги имплант синовини бошлаши ҳақида Notebookcheck хабар берди.
– Компаниянинг асосий мақсади — сўзлашиш қобилиятини йўқотган беморларга ёрдам бериш.
– Илк синовлар инсонлар иштирокида амалга оширилиши режалаштирилган.

Асосланмаган даъволар:
– “Технология оддий одамларга сотила бошланди” деган хабарлар ҳақиқатга тўғри келмайди. Бу ҳозирча фақат тиббий синовлар босқичида.
– “Имплант орқали фикр ўқилади ва сақланади” деган айрим тахминлар ҳам асоссиз — ҳозирча технология бемор фикрини матнга айлантиришда маҳдуд қўлланмоқда.