Ўзбекистонда 2025 йилнинг биринчи ярим йилида олий таълим муассасаларида таҳсил олувчи 46 нафар талаба наркотик билан боғлиқ жиноятларда иштирок этгани аниқланди. Бу ҳақда Президент Администрацияси ҳузуридаги Наркотикларни назорат қилиш миллий маркази катта инспектори Муҳаммадқодир Маҳмудов маълум қилди, деб хабар бермоқда ЎзА.
Мутахассиснинг сўзларига кўра, сўнгги йилларда наркобизнес вакиллари наркотик воситаларни тарқатишда талабаларни наркокурьер сифатида танлаш ҳолатлари кўпайган.
“Наркотиклар таъсирига билиб-билмай тушиб қолган ёшлар ҳаёти — нафақат уларнинг ота-оналари, балки бутун жамият учун хавфли оқибатларга олиб келади”, — дейди Маҳмудов.
Технология тараққиёти — янги хатарлар манбаи
Маҳмудов таъкидлашича, интернет ва рақамли технологиялар ривожланиши билан бирга наркотик воситаларни тарқатиш усуллари ҳам мураккаблашиб бормоқда.
Аввал қўлдан-қўлга ўтган оғу энди шифрланган каналлар, ёпиқ чатлар ва номаълум локациялар орқали сотилмоқда.
Бугунги кунда наркотиклар табиий кўринишдан ташқари, ичимликлар, қаҳва, ширинликлар ва энергетик маҳсулотлар таркибида ҳам учрамоқда. Мутахассислар буни “ёшлар орасидаги энг хавфли тенденция” сифатида баҳоламоқда.
Яширин нарколабораториялар ва янги турдаги оғулар
Расмий маълумотларга кўра, 2024 йил давомида Ўзбекистонда 5 та яширин нарколаборатория фаолияти тугатилган бўлса, 2025 йилнинг олти ойи ичида улар сони 8 тага етган.
Бу лабораторияларда тайёрланаётган препаратлар юқори концентрацияга эга бўлиб, ҳатто битта дозаси ўлим билан якун топиши мумкин, дея таъкидлайди мутахассислар.
Ота-оналар эътиборсизлиги муаммони кучайтирмоқда
Муҳаммадқодир Маҳмудовнинг фикрича, замонавий синтетик наркотиклар таъсири дарҳол сезилмаслиги сабабли кўплаб ота-оналар фарзандларининг оғуга мойил бўлиб қолганини пайқамайди.
“Бугунги наркотиклар аввалгиларидан фарқли равишда ўз таъсирини яширин ва кеч намоён қилади. Шу боис ота-оналар фарзандлари ҳаёти ва муҳитини доимий кузатиб бориши шарт”, — дейди у.
Рақамлар орқали вазият
2025 йилнинг олти ойида наркожиноятлар сони ўтган йилга нисбатан 23 фоизга ошган.
Наркотиклар билан боғлиқ ҳолатлар асосан катта шаҳарларда ва ёшлар ўртасида қайд этилмоқда.
Қўлга олинган талабаларнинг айримлари хусусий университетлар талабалари бўлгани маълум қилинган.
Хавотирли тенденция: “талаба-курьерлар” ортиб бормоқда
Сўнгги ойларда ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар томонидан Тошкент вилояти ва пойтахтда интернет орқали синтетик наркотик сотувчи жиноий гуруҳлар фош этилди.
Улар орасида хусусий ОТМнинг 3-курс талабаси ҳам бўлган.
Хулоса: муаммонинг илдизи — ахборот ва назорат етишмаслиги
Мутахассислар таъкидлашича, ёшлар орасидаги гиёҳвандлик авж олишининг асосий сабабларидан бири — ахборот етишмаслиги ва профилактик назоратнинг сустлиги.
Таълим муассасаларида мунтазам равишда анти-наркотик маърузалар ва психологик тренинглар ўтказиш зарурлиги қайд этилмоқда.
