Энг муҳим маълумот
Янги Зеландияда Лоуренс Грегори Уоткинс (Laurence Watkins) исми 1990 йилда расмий тарзда 2 000+ дан кўп номларни ўз ичига олган ҳолда ўзгартирилди ва Гиннесс рекордига кирди. Бу ҳодисадан сўнг мамлакатда исм узунлиги ва исм ўзгартириш тузилмасини тартибга солувчи қонунларда иккита ўзгариш киритилган, деб бир нечта оммавий ахборот воситалари хабар беришди. People.com+1
Бироқ, ушбу даъволарнинг барчаси жиддий текширув талаб қилади, чунки расман қабул қилинган қонун ўзгартиришлари, уларнинг мазмуни ва таъсири ҳақида аниқ манба топилмади.
Манбалар ва фактларнинг текширилиши
1. Уоткинснинг рекорд исми ва юридик жараён
People сайти хабар қилишига кўра, Laurence Watkins 1990 йил мартда “deed poll” жараёни орқали исмини 2 253 ёки шунча номдан ташкил топган шаклда расмийлаштирган ва Гиннесс рекордчилари қаторига кирган. People.com
Унинг шахсий сайтида исми тўлиқ шакли 2 310 “Christian names” (яъни биринчи номлар) ва бир фамилиядан иборат экани айтилган. Laurence Watkins+1
Шу билан бирга, баъзи манбаларда “2 253 ном” деб ёзилган, “2 310 ном” деб ҳам ёзилган — исм узунлигининг аниқ рақами оммавий манбаларда фарқ қилиб келмоқда. The Economic Times+2Laurence Watkins+2
2. Қонун ўзгартиришлари ҳақидаги хабарлар
Бир неча медиа манбалар Лоуренс Уоткинснинг ижтимоий таъсири натижасида Янги Зеландия ҳукумати исмлар узунлигини чеклаш ва рўйхатлаш жараёнини тартибга солиш учун қонунларни ўзгартирганини ёзмоқда. The Economic Times+1
Аммо расмий қонун ҳужжатларида (New Zealand legislation порталлари, расмий парламент сайтлари) бу ўзгаришларнинг матни ёки қабул қилинган актлари ҳақида аниқ ёзувлар топилмади.
Янги Зеландияда исм ўзгариши жараёни ва қонунчилик ҳақидаги расмий маълумотлар “Changing your name — New Zealand Government” порталида тақдим этилган, лекин унда исм узунлигини чеклаш ёки рекордчи номлар билан боғлиқ махсус қонунлар ҳақида ҳеч қандай алоҳида банд келтирилмаган. Государственный сайт Новой Зеландии
Қонун ўзгартиришлари ҳақидаги мақолаларда “иккита қонун” деган баёнотлар бор, аммо уларнинг номлари ва қандай қисми ўзгаргани каби ҳужжат асослари кўрсатилмаган. The Economic Times
3. Қонуний исм ўзгартириш қоидалари
Янги Зеландияда шахс исмини расмий ўзгартирмоқчи бўлса, Births, Deaths and Marriages идорасига ариза топшириши, statuary declaration (ҳуқуқий баённома) тақдим этиши ва тегишли ҳужжатларни қайд қилиши керак. Community Law+2Правовая помощь Вельингтон и Хатт Вэлли+2
Исмни ўзгартириш имконияти 18 ёшдан кичик шахслар учун вояга етганлар ёки ота-онаси розилиги билан амалга оширилиши мумкин. Community Law+1
Паспортдаги исм ҳам рўйхатдаги расмий исмга мувофиқ бўлиши лозим. passports.govt.nz
Таҳлил: воқеа қандай содир бўлган ва қанчалик ишончли?
Рекорд исм ҳақиқатга яқин — Laurence Watkins ҳақиқатан ҳам узун ном билан Гиннесс рекордини олган. Аммо номларнинг аниқ сони (2 253 ёки 2 310) бироз номаълум.
Қонун ўзгартиришлари ҳақидаги даъволарга ишончсизлик — медиа хабарларда қонун ўзгартиришлари айтилса-да, расмий актлар базасида бу ўзгаришларнинг тўлиқ матни ёки амалга оширилиши бўйича ҳеч қандай тасдиқ ёки сана топилмаяпти.
Ҳуқуқий тартиб ва чекловлар йўқ — ҳозирги қонунларда исм узунлиги учун қатъий лимит ёки рекордчи номларни тақиқлаш бандлари кўзда тутилмаган.
Шунинг учун “иккита қонун ўзгартирилди” деган даъво — ҳозирда медиада тарқаган тезкор хабар даражасида. Унга тўлиқ ишонмаслик керак, чунки фактологик тасдиқ ва ҳуқуқий ҳужжатлар йўқ.
