2025 йил 14 октябрдан бошлаб Microsoft корпорацияси расман Windows 10 операцион тизимини қўллаб-қувватлашни тугатди. Бу ҳақда компания ўзининг расмий веб-сайти ва техник блогида маълум қилди. Демак, энди тизим фойдаланувчилари хавфсизлик янгиланишларини, хатоларни бартараф этиш патчларини ва техник ёрдамни қабул қилмайди.
Бу қарор 2015 йилда ишга туширилган Windows 10 учун режалаштирилган эди — Microsoft ҳар бир операцион тизим версиясини 10 йиллик қўллаб-қувватлаш циклида сақлайди. 2025 йил 14 октябрь айнан шу даврнинг расмий якуни ҳисобланади.
Факт 1. Расмий манба тасдиғи
Microsoft’нинг Support Lifecycle саҳифасида Windows 10 Home ва Pro версиялари учун “End of support: October 14, 2025” деб аниқ кўрсатилган. Компаниянинг расмий блогидаги баёнотга кўра, мазкур санада “бевосита хавфсизлик янгиланишлари ва техник ёрдам тугатилиши” белгиланган.
Шу билан бирга, Microsoft фойдаланувчиларни Windows 11 ёки кейинги версияларга ўтишга чақирмоқда, чунки уларда замонавий хавфсизлик архитектураси (TPM 2.0, Secure Boot) жорий қилинган.
Факт 2. Қўллаб-қувватлаш тўхташи нимани англатади?
Қўллаб-қувватлаш тугатилиши — тизим ишламайди дегани эмас. Windows 10 фойдаланувчи қурилмаларида ишлашда давом этади. Бироқ, энди ундаги барча яқинлашиб келаётган киберхавфлар ва вируслар учун ҳимоя патчлари чиқарилмайди.
Таъсири:
Зарарли дастурлар (malware, ransomware) орқали ҳужумлар хавфи ошади;
Янгиланмаган тизим корпоратив тармоқлар учун хавфли нуқтага айланади;
Янгиланмаган драйверлар янги ускуналар билан мос келмаслиги мумкин.
Жаҳон киберхавфсизлик агентлиги CERT (Computer Emergency Response Team) маълумотларига кўра, қўллаб-қувватлашдан чиққан операцион тизимлар киберхужумлар учун 3 баробар кўпроқ осон хатарга айланади.
Факт 3. Microsoft 365 иловалари учун ҳам ўзгариш
Microsoft ёзда маълум қилганидек, 2026 йилдан бошлаб Windows 10 учун Microsoft 365 иловалари (Word, Excel, Outlook, Teams, OneDrive) янгиланишни тўхтатади. Бу дегани, иловалар ишлашда давом этади, аммо барқарорлик ва хавфсизликка кафолат бериламайди.
Компания бу қарорни «ресурсларни Windows 11 экотизимига йўналтириш» билан изоҳлаган.
Факт 4. Windows 11’га ўтишдаги чекловлар
Windows 11 ўрнатиш учун компьютерда TPM 2.0 модули, UEFI Boot режими ва камида 8 ГБ хотира талаб қилинади. Microsoft маълумотларига кўра, дунёдаги фаол Windows 10 қурилмаларининг тахминан 40 фоизи ушбу техник талабларга жавоб бермайди.
Бу ҳолат кўплаб фойдаланувчиларни қўллаб-қувватлашдан чиққан, лекин ҳали янгиланмаган тизимда қолдириши мумкин. Шу сабабли, айрим давлат муассасалари ва корпорациялар узоқ муддатли лицензия ёрдамида Windows 10 Extended Support дастурларига уланмоқда.
Таҳлил ва хулоса
Microsoft’нинг бу қарори стратегик жиҳатдан янги Windows экотизимини ривожлантиришга қаратилган бўлса-да, амалда у миллиардлаб фойдаланувчиларни хавфсизлик нуқтаи назаридан **“тарихий тизим”**да қолдирмоқда.
Фактлар шуни кўрсатадики:
Windows 10 учун қўллаб-қувватлаш тугатилиши ҳақиқий ва расмий тасдиқланган.
Фойдаланувчилар янгиланмаган тизимда хавфсизлик таваккалларига дуч келади.
Microsoft 365 иловалари ҳам 2026 йилдан сўнг тўлиқ ишончли бўлмайди.
Шундай шароитда IT мутахассислар Windows 11 ёки Linux каби янгиланиб турадиган тизимларга ўтишни тавсия этмоқда. Ҳатто оффлайн ишловчи фойдаланувчилар учун ҳам янгиланмаган Windows 10 хавфсизлик нуқтаи назаридан устувор эмас.
Хулоса:
Windows 10 расман тарих саҳифасига айланмоқда. Унинг ишлаши мумкин, аммо хавфсизлиги йўқ. Microsoft’нинг қарорини инкор этиш имкони йўқ — фойдаланувчилар ё янги тизимга ўтади, ё хавф билан яшайди.
