Жиззахда юз берган навбатдаги ноодатий йўл-транспорт ҳодисаси масофадан ўт олдириш технологияси билан боғлиқ эҳтиётсизликнинг қандай оқибатларга олиб келиши мумкинлигини яна бир бор кўрсатди. Пахтакор туманида «Матиз» русумли автомобилнинг ҳайдовчисиз ҳолда «Жанубий Мирзачўл» каналига тушиб кетиши омад туфайли талофатсиз якунланди, аммо ҳодиса технологик қулайликлар одам эҳтиётсизлиги билан тўқнашганда қандай хавф туғдирилишини яққол намоён этди.
Фавқулодда вазиятлар вазирлиги маълумотларига кўра, машина кеча — 21 ноябр куни масофадан ўт олдирилган. Қурилма ишга тушганидан сўнг, автомобил ўзи ҳаракатлана бошлаган ва ҳайдовчи назорати бўлмаган ҳолда канал томон йўналган. Ҳодиса вақтда салонда ҳеч ким бўлмагани сабабли тан жароҳати олганлар қайд этилмаган. Бу эса йўл-транспорт хавфсизлиги нуқтаи назаридан катта омад дейиш мумкин. Қутқарувчилар қисқа фурсатда ҳодиса жойига етиб келиб, махсус техника ёрдамида транспорт воситасини сувдан чиқариб олган.
Бироқ ҳодисанинг ўзи шу билан тугамайди. Масофавий ўт олдириш тизимлари охирги йилларда оммалашиб боряпти, айниқса совуқ фаслда ҳайдовчилар учун қулайлик яратади. Аммо бундай технологиялар машинани нейтрал ҳолатга қўйилмаган, қўл тормози ишга туширилмаган ёки сенсорлар тўлиқ тўғри ўрнатилмаган тақдирда ўз-ўзидан юриб кетиш хавфини кескин оширади. Жиззахдаги ҳолат шу хавф реал эканини ва уни ҳар қандай ҳайдовчи жиддий қабул қилиши кераклигини кўрсатди.
Тахлилчилар фикрича, масофадан ўт олдириш функцияси машиналарда хавфсизлик алгоритмлари билан биргаликда ишлаши зарур. Айрим моделларда ўт олдиришдан олдин автоматик тарзда қўл тормози фаоллашади ёки узатмалар қутиси ишчи ҳолатини блоклайди, аммо ўзимиздаги кўплаб автомобилларда бундай ечимлар йўқ. «Матиз» каби эскироқ техник платформаларда эса бу функция кейинчалик ўрнатилган ташқи қурилма сифатида қўлланилади ва унинг хавфсизлик параметрлари ҳамиша ҳам ишончли бўлавермайди.
Бундай ҳодисаларнинг яна бир муҳим жиҳати — жамоат хавфсизлиги. Автомобиль каналга эмас, балки пиёдалар қатнови баланд бўлган ҳудудда, болалар майдончаси ёки йўл бўйида турган бошқа транспорт воситасига бориб урилиши ҳам мумкин эди. Шу боис мутахассислар масофадан ўт олдириш функциясига эга ҳайдовчиларга икки карра эҳтиёт бўлишни, автомобил тўлиқ тўхташ ҳолатида эканини ҳар доим қайта текширишни, қўл тормозини албатта қўйиб кетишни тавсия қилмоқда.
Жиззахдаги ҳолат ФВВ хизматларининг тезкор ҳаракат қилишини ҳам кўрсатди. Қутқарувчиларнинг қисқа вақтда етиб келиши ва махсус техника ёрдамида машинани чиқариб олиши яна бир бор фавқулодда вазиятларга тайёргарлик даражасини намойиш этди. Бироқ тизим қанчалик тайёр бўлмасин, асосий масъулият барибир ҳайдовчи зиммасида қолади.
Назарий жиҳатдан олганда, бундай ҳодисалар ўз-ўзидан юриб кетган техник восита инсон ҳаёти учун тўғридан-тўғри таҳдид эканини тасдиқлайди. Амалиётда эса ҳайдовчиларнинг эҳтиётсизлиги, техник хизмат кўрсатишдаги камчиликлар ва автомобиль конструкциясидаги етишмовчиликлар хавф омилларини шакллантиради. Шундай экан, Жиззахдаги ҳолат оддий тасодиф эмас — бу технологиядан фойдаланиш маданиятини қайта кўриб чиқиш заруратини кўрсатувчи ёрқин мисолдир.
Хулоса қилиб айтиш мумкинки, масофавий ўт олдириш қулайлик бергани билан хавфсизлик маданияти билан бирга бўлмаса, муаммога айланиши мумкин. Ҳодиса оқибатсиз тугади, лекин у бепарволикнинг энг кичик бўлаги ҳам йўлларда катта хавф келтиришини яна бир бор эслатди.
