Ўзбекистонда коррупцияга қарши кураш тизимини мустаҳкамлаш доирасидаги муҳим тадбирлардан бири — Ўзбекистон Халқаро Исломшунослик Академиясида (ЎХИА) ўтказилган “Очиқ эшиклар куни” бўлди. Бу тадбир, 9 декабрь – Халқаро коррупцияга қарши курашиш куни муносабати билан эълон қилинган “Аксилкоррупция ойлиги” доирасида амалга оширилди. Академиянинг фаолияти очиқлигини таъминлаш ва жамоатчилик олдидаги ҳисобдорлигини оширишга қаратилган бу саъй-ҳаракат, Президент Шавкат Мирзиёев томонидан коррупция ислоҳотлар йўлидаги энг катта тўсиқ деб баҳолангани фонида янада катта аҳамият касб этади.
“Очиқ эшиклар куни” тадбирининг асосий мақсади давлат органлари фаолиятининг шаффофлигини ошириш, оммавий ахборот воситалари, блогерлар ва фуқароларга қизиқтирган саволларга жавоб беришдан иборат бўлди. Бу орқали, ЎХИА нафақат таълим ва илмий-тадқиқот муассасаси сифатида, балки коррупцияга қарши курашнинг фаол иштирокчиси сифатида ҳам ўзининг ҳисобдорлигини намоён этди. Тадбирда Президент вакиллик органлари, ННТ, Академия раҳбарияти, жумладан, ректор Музаффар Камилов ва соҳа проректорлари, шунингдек, Коррупцияга қарши курашиш “комплаенс-назорат” тизимини бошқариш бўлими бошлиғи Шуҳрат Эшматов иштирок этди.
Тадбир давомида Академия фаолиятининг муҳим кўрсаткичлари, жумладан, илмий салоҳият, илмий ишлар ва халқаро ҳамкорлик натижалари тақдим этилди. Бу маълумотлар муассасанинг ривожланиш динамикасини аниқ кўрсатиб берди.
Илмий салоҳият ва натижалар динамикаси:
Илмий салоҳият: 2023 йилда 71.2% дан, 2024 йилда 79.6% га етган. 2025 йилда бу кўрсаткич 82.2% ни ташкил этди.
Профессор-ўқитувчилар: 161 нафар асосий ва ички ўриндош профессор-ўқитувчи (27 нафар фан доктори, 105 нафар фан номзоди/PhD).
Илмий ишлар: 135 та илмий монография тайёрланган. Scopus ва Web of Science каби нуфузли халқаро базалардаги мақолалар сони 147 тани ташкил қилган.
Лойиҳалар: 2025 йилда 16 та (9 та маҳаллий, 7 та халқаро) илмий-амалий анжуман ташкил қилинган. Иккита илмий лойиҳа амалга оширилмоқда, шундан битта инновацион лойиҳа муваффақиятли якунланган.
Энциклопедия: Кўп жилдли Ислом энциклопедиясининг I, II, III томлари нашр этилган ва бир жилдли махсус нашри тайёрланмоқда.
Бу кўрсаткичлар ЎХИАнинг нафақат таълим, балки илмий-тадқиқот соҳасида ҳам сезиларли ютуқларга эришаётганини кўрсатади. Коррупцияга қарши кураш нуқтаи назаридан, бундай юқори илмий-тадқиқот фаоллиги ва кадрлар салоҳияти таълим тизимида шаффофликни ва адолатни таъминлашга хизмат қиладиган интеллектуал муҳитни шакллантиришда муҳим ўрин тутади.
Ўзбекистон Халқаро Исломшунослик Академияси 2018 йилда Ўзбекистон ислом академияси негизида ташкил этилган бўлиб, 2025 йилда Ўзбекистон Халқаро Исломшунослик Академияси деб қайта номланди. У мамлакатда исломшунослик ва диншунослик соҳаларида мутахассислар тайёрлашга ихтисослашган, нуфузли таянч давлат олий таълим ва илмий-тадқиқот муассасаси ҳисобланади.
Академия олдига қўйилган асосий вазифалар орасида коррупцияга қарши курашнинг мафкуравий асосларини яратишга хизмат қилувчи муҳим йўналишлар мавжуд:
Кадрлар тайёрлаш: Исломшунослик, диншунослик, дин психологияси, ислом иқтисодиёти, манбашунослик ва бошқа эҳтиёж юқори бўлган соҳалар бўйича кадрлар тайёрлаш.
Таълим жараёнига инновациялар: Илғор педагогик технологиялар ва етакчи хорижий ОТМ тажрибаси асосидаги дастурларни жорий этиш.
Мафкуравий кураш: Виждон эркинлиги ва конфессиялараро бағрикенгликни таъминлаш, радикаллашув, экстремизм ва терроризмга қарши курашиш ҳамда диний соҳадаги давлат сиёсатининг асосларига оид илмий-тадқиқот ишларини амалга ошириш.
Бу вазифалар, айниқса, диний-маърифий соҳада коррупция ва бошқа иллатларга қарши курашиш учун маънавий-ахлоқий асос яратишда муҳим аҳамиятга эга. Ислом иқтисодиёти каби йўналишларда мутахассислар тайёрлаш орқали, Академия давлат бошқаруви ва иқтисодий тизимда ҳалоллик, адолат ва шаффофлик тамойилларини тарғиб этувчи кадрлар заҳирасини яратади.
Президентнинг 5 мартдаги Миллий кенгаш йиғилишида коррупцияга қарши курашиш бўйича янги тизим яратилгани, қонунлар қабул қилингани ва Коррупцияга қарши курашиш миллий кенгаши ва Агентлик ташкил этилгани таъкидланди. ЎХИАдаги “Очиқ эшиклар куни” тадбири айнан шу миллий тизимнинг узвий қисми бўлиб, жамиятнинг ҳар бир бўғинида коррупцияга муросасиз муҳит яратиш мақсадини акс эттиради.
БМТ Бош Ассамблеясининг 2003 йилдаги резолюциясига мувофиқ, 9 декабрь – Халқаро коррупцияга қарши курашиш куни сифатида белгиланган бўлиб, бу кун коррупциянинг асл моҳиятини тушуниб етиш ва унга қарши курашишга қаратилган. Ўзбекистоннинг “Аксилкоррупция ойлиги”ни эълон қилиши ва бундай шаффоф тадбирларни ўтказиши халқаро мажбуриятларга ҳамда давлат раҳбарининг ислоҳотлар йўлидаги асосий ғовга қарши курашиш сиёсатига содиқлигини кўрсатади.
Хулоса қилиб айтганда, Ўзбекистон Халқаро Исломшунослик Академиясида ўтказилган “Очиқ эшиклар куни” тадбири, коррупцияга қарши курашда нафақат қонуний ва институционал механизмлар, балки маърифий ва ахлоқий асосларнинг ҳам муҳимлигини таъкидлайди. Юқори илмий салоҳият ва халқаро ҳамкорликка интилиш фонида, Академия коррупцияга қарши курашда янгича, комплекс ёндашувни шакллантиришда муҳим мафкуравий марказ сифатида хизмат қилмоқда.
