Пойтахтнинг Миробод туманида 16 октябр соат 16:00 дан 20 октябр соат 07:00 гача транспорт воситалари ҳаракати чекланади. Бу чеклов Тарас Шевченко кўчасида ўтказиладиган гастрономик-кўнгилочар фестивал билан боғлиқ. Миробод тумани ҳокимлиги маълумот беришича, ҳаракат чеклови икки асосий йўналишда амал қилади:
Тарас Шевченко кўчасининг Фидокор кўчасидан Нукус кўчасигача бўлган қисми;
Саййид Барака кўчасининг Ойбек кўчасидан Амир Темур шоҳ кўчасигача бўлган қисми.
Ҳокимлик аҳолидан кўрсатилган даврда муқобил йўналишлардан фойдаланишни тавсия этган.
1. Чекловнинг зарурлиги ва ташкилотчилик омиллари
Шаҳар миқёсида йўл ёпиш — техник ва логистик жиҳатдан мураккаб жараён бўлиб, у транспорт оқимини қайта тақсимлашни талаб этади. Тошкент шаҳар ҳокимлиги маълумотларига кўра, ҳар бир шундай вақтинча чеклов олдидан транспорт бошқаруви тизими билан келишилган ҳаракат схемаси ишлаб чиқилади. Бу ҳаракат хавфсизлигини таъминлаш ва йўл тиқилишларини олдини олиш мақсадида амалга оширилади.
Миробод туманидаги ушбу фестивал шаҳарнинг гастрономик туризм салоҳиятини оширишга қаратилган бўлиб, сўнгги икки йилда шундай тадбирлар сони кўпаймоқда. Масалан, 2024 йилда ўтказилган “Tashkent Street Food Festival” давомида ҳам бир неча марказий кўчалар вақтинча ёпилган, аммо шаҳар ичидаги ҳаракат тезлиги ўртача 12 фоизга пасайгани қайд этилган (манба: Тошкент шаҳар транспорт бошқармаси ҳисоботи, 2024).
2. Транспорт оқимига таъсир ва эҳтимолий муаммолар
Тошкент шаҳар транспорт департаменти маълумотларига кўра, Тарас Шевченко ва Амир Темур шоҳ кўчаси пойтахт марказидаги асосий транспорт йўлакларидан бири бўлиб, ҳар куни ўртача 45–60 минг автоҳаракат қайд этилади. Йўлнинг вақтинча ёпилиши ушбу оқимни яқин атрофдаги йўлларга йўналтиради, бу эса Сайрам, Лабзак ва Нукус кўчаларида вақтинчалик тиғизлик келтириб чиқариши мумкин.
Шу боисдан транспорт мутахассислари шундай фестиваллар олдидан жамоат транспорти, айниқса метро ва автобус йўналишларининг ҳаракат интервалини қисқартириш тавсия этилади. Бу амалиёт Тошкент шаҳар транспорт компанияси томонидан 2023 йилдаги “Наврўз-фест” пайтида синов тариқасида жорий этилган бўлиб, натижада шахсий автомобиллар сони 8 фоизга камайгани қайд этилган (манба: Transport.uz таҳлилий маълумоти).
3. Ижтимоий ва иқтисодий контекст
Гастрономик фестиваллар сўнгги йилларда шаҳар брендини ривожлантиришнинг муҳим элементи сифатида қаралмоқда. Бундай тадбирлар туризм, кичик бизнес ва хизмат кўрсатиш соҳасидаги фаолликни оширади. Масалан, 2024 йилдаги “Taste of Tashkent” фестивали давомида маҳаллий ишлаб чиқарувчилар айланмаси 2,3 млрд сўмга етган (манба: Ўзбекистон туризм қўмитаси ҳисоботи).
Бироқ иқтисодий фойда билан бирга логистик қийинчиликлар ҳам юзага келиши табиий. Хусусан, тез ёрдам, ёнғин хавфсизлиги ва коммунал хизматлар учун ҳаракат имкониятини таъминлаш — шундай тадбирларнинг муҳим ташкилий талаби ҳисобланади. Миробод ҳокимлиги маълумотларига кўра, бу фестивал пайтида шундай хизматлар учун алоҳида ҳаракат йўлаклари ажратилган.
4. Шаҳар мобиллиги ва келажак учун сабоқлар
Транспорт муҳандислари таъкидлашича, вақтинча йўл ёпиш чоралари шаҳарнинг “мобиллик салоҳияти”ни синовдан ўтказади. Яъни, ушбу чоралар келгусида йўл инфратузилмасини модернизация қилишда ёрдам беради.
Мисол тариқасида, Лондон ва Барселона шаҳарларида ҳам фестиваллар ёки марафонлар вақтида марказий йўллар вақтинча ёпилади. Лекин бу жараён олдидан рақамли навигация тизимлари орқали аҳолига реал вақтда маълумот етказилади. Тошкентда ҳам шу амалиётни кучайтириш зарурлиги мутахассислар томонидан таъкидланмоқда.
Хулоса
Миробод туманидаги фестивал муносабати билан йўлларни вақтинча ёпиш нафақат маданий тадбир, балки шаҳар бошқаруви самарадорлигини баҳолаш имконини ҳам беради. Агар ҳаракатни мувофиқлаштириш тизими етарли даражада самарали ишласа, бу каби фестиваллар шаҳарнинг ижтимоий ҳаётини бойитиш билан бирга, транспорт тизимини ривожлантириш бўйича янги ечимларга туртки бўлади.
