Ўзбекистонда АҚШ фуқаролари учун визасиз режим жорий этилиши мамлакат ташқи сиёсатининг очиқлик ва халқаро ҳамкорликни кенгайтириш йўлидаги навбатдаги муҳим қадами сифатида баҳоланмоқда. Президент томонидан 3 ноябрь куни имзоланган фармонга кўра, 2026 йил 1 январдан бошлаб АҚШ фуқаролари Ўзбекистон ҳудудига кирган кундан эътиборан 30 кунгача визасиз тартибда бўлиши мумкин бўлади.
Бу қарор нафақат туристик оқимни ошириш, балки икки давлат ўртасидаги иқтисодий, маданий ва таълим соҳаларидаги ҳамкорликни кучайтиришга хизмат қилиши кутилмоқда. Айниқса, АҚШ инвестициялари ва стартап экотизимини Ўзбекистонга жалб этиш бўйича янги имкониятлар очилиши мумкин.
Геосиёсий ва иқтисодий контекст
Сўнгги йилларда Ўзбекистон ташқи сиёсатда "очиқ эшиклар" стратегиясини изчил амалга оширмоқда. Аввалроқ Баҳрайн, Қатар, Қувайт, Уммон, Саудия Арабистони ва Иордания фуқаролари учун ҳам шундай тартиб жорий этилганди. АҚШ фуқароларига визасиз кириш ҳуқуқи берилиши эса бу жараённинг янги босқичи бўлиб, стратегик шерикликни чуқурлаштиришни кўзлайди.
АҚШ — Ўзбекистон учун нафақат сиёсий ёки хавфсизлик соҳасидаги муҳим ҳамкор, балки иқтисодий нуқтаи назардан ҳам катта бозор ва сармоядорлар манбаи ҳисобланади. Мамлакатда фаолият юритаётган америкалик компаниялар сони сўнгги уч йилда икки бараварга яқин ошган. Шу жиҳатдан визасиз режим уларнинг ишлаш ва сафар қилиш жараёнларини анча енгиллаштиради.
Туризм ва инсонлар алмашинуви
Ўзбекистонга келаётган америкалик туристлар сони ҳозирча катта эмас, аммо сўнгги икки йилда бу рақамда сезиларли ўсиш кузатилган. Визасиз тартиб туризм соҳасида янги салоҳиятни очиши, айниқса маданий мерос, тарихий туризм ва миллий гастрономияни тарғиб қилишда муҳим омилга айланиши мумкин.
Шу билан бирга, таълим соҳасидаги ҳамкорлик ҳам янги босқичга чиқиши эҳтимолдан ҳоли эмас. АҚШ университетлари билан илмий-таълим алоқалари, академик алмашинув дастурлари ва талабалар ҳаракати фаоллашиши мумкин.
Амалий жиҳатлар ва эҳтиёткорлик
Бироқ таҳлилчиларнинг фикрича, визасиз тартибни жорий этиш нафақат дипломатик, балки маъмурий масъулият ҳам юклайди. Чунки кирувчи фуқаролар оқими ортиши билан чегара назорати, хавфсизлик ва миграция жараёнларини мувофиқлаштириш зарур бўлади. Шу боис, қарорнинг тўлиқ амалга ошишигача бўлган 2025 йил давомида давлат идоралари бу тизимни техник ва ҳуқуқий жиҳатдан тайёрлаш ишларини олиб бориши кутилмоқда.
Ўзбекистоннинг АҚШ фуқаролари учун визасиз тартиб жорий этиши мамлакатнинг халқаро майдондаги обрўси ва инвестицион жозибадорлигини янада оширади. Бу қарор геосиёсий ҳисоб-китобдан кўра, амалий ва прагматик манфаатларга асослангани билан аҳамиятли. Энг муҳими, бу қадам Ўзбекистоннинг глобал иқтисодий тизимга интеграцияси йўлидаги навбатдаги қадам сифатида қаралиши мумкин.
