Афғонистоннинг Ҳирот провинциясида аёлларнинг телевизион янгиликлар дикторлари сифатида ишлаши расман тақиқланди. Фазилатни рағбатлантириш ва иллатнинг олдини олиш идораси бу қарорни "аёллар овозининг эркакларни провокация қилиши мумкинлиги" билан асослади.
Чекловнинг моҳияти ва таъсири
Маҳаллий оммавий ахборот воситалари ушбу қарорга амал қилишлари бўйича қатъий огоҳлантирилган. Бу, ҳокимиятнинг аёллар иштирокини жамоат ҳаётидан тўлиқ чиқаришга қаратилган саъй-ҳаракатлари давомий эканлигини кўрсатади.
Афғонистондаги аёлларга нисбатан чекловлар нафақат телевизион журналистика билан чекланиб қолмайди. 2021 йилда "Толибон" ҳокимиятга келганидан бери:
- Қизларга олтинчи синфдан юқори таълим олиш тақиқланган.
- Аёллар учун иш, спорт, саёҳат ва фаол дам олиш имкониятлари чекланган.
- 2024 йил август ойида жамоат жойларида аёллар овозининг эшитилиши "иллат" деб баҳоланиб, тақиқланган эди.
Чекловларнинг стратегик ва ижтимоий мақсадлари
"Толибон" режимининг бу каби қарорлари:
- Ижтимоий назорат: Жамиятнинг гендер роллари бўйича қайта ташкил қилиниши ва аёлларнинг ролини минималлаштиришга қаратилган.
- Фазилат ва иллат концепцияси: Режим аёлларнинг жамоат ҳаётидаги иштирокини "ахлоқий муаммо" деб баҳолаб, ўз сиёсатини шу асосда қурмоқда.
- Маҳаллий ва халқаро муносабатлар: Бундай сиёсат халқаро ҳамжамиятнинг танқидини кучайтириши мумкин, бироқ ички аудиторияга таъсир қилиш воситаси сифатида хизмат қилади.
Мавжуд чекловларнинг оқибатлари
- Аёллар ҳуқуқлари инқирози: Афғонистондаги аёллар жамоат ҳаётидан узилиб, жамиятнинг ижтимоий ва иқтисодий соҳаларидан четлатилмоқда.
- Оммавий ахборот воситаларига босим: Журналистика эркинлиги янада чекланиб, эркин ахборот тарқатиш жараёни заифлашмоқда.
- Ижтимоий инқироз: Жамиятда гендер тенгсизлиги кучайиб, иқтисодий ва ижтимоий муаммолар янада чуқурлашади.
Хулоса
Афғонистондаги "Толибон" режими томонидан киритилган тақиқлар аёлларнинг жамиятдаги ролини чегаралашга қаратилган сиёсий стратегиянинг бир қисмидир. Бу мамлакатдаги аёллар ҳуқуқлари учун муҳим инқирозни янада чуқурлаштиради ва халқаро ҳамжамиятни уларнинг вазиятига яна бир бор жиддий эътибор қаратишга чақиришни тақозо этади.