ТОШКЕНТ — Буюк Британиянинг AstraZeneca компанияси Ўзбекистондаги фармацевтика бозорида контрафакт ва контрабанда дори воситалари муаммосини ҳал этиш мақсадида махсус ишчи гуруҳ тузиш ташаббуси билан чиқди. Компания бу таклифни IV Евроосиё фармацевтика форумида илгари сурди.
Муаммо: соҳа ривожланмоқда, лекин хавфли “ёрқин нуқталар” бор
AstraZeneca вакилларига кўра, мамлакат фармацевтика бозори сўнгги йилларда фаол ўсишга эришганига қарамай, контрабанда орқали олиб кирилган ёки қалбаки дори воситалари ҳали ҳам кенг тарқалган. Бу нафақат беморлар ҳаёти учун хавф туғдиради, балки инвесторларнинг ишончини пасайтиради.
Таклиф: назоратни кучайтириш ва мониторингни автоматлаштириш
AstraZeneca томонидан таклиф этилган ечимлар қуйидагиларни ўз ичига олади:
Назоратни кучайтириш: Дори айланмаси устидан давлат ва хусусий мониторинг тизимини такомиллаштириш;
Қонунийлаштириш: Параллел импортни ҳуқуқий жиҳатдан тартибга солиш;
“Сирли харидор”лар: Назорат харидлари орқали дорихоналардаги ҳолатни баҳолаш;
Жавобгарликни ошириш: Қалбаки ва ноқонуний дори воситаларини сотганлик учун жазо чораларини кучайтириш.
AstraZeneca — шунчаки танқид эмас, балки шериклик таклифи билан чиқди
Компаниянинг Евроосиё минтақаси бўйича раҳбари Федор Новиков таъкидлаганидек, AstraZeneca наfaqat муаммоларни кўтармоқда, балки ҳал этиш жараёнида фаол иштирок этишга тайёр. Улар онкология ва сурункали касалликларни даволаш, диагностика, шифокорларни қайта тайёрлаш ва беморларни маршрутлашни ўз ичига олган кенг қамровли экотизим яратишни таклиф қилмоқда.
Давлат сиёсати ҳам қатъийлашмоқда
Ўзбекистон соғлиқни сақлаш тизими ҳам дориларнинг шаффоф ва қонуний айланмасини таъминлашга йўналтирилган. Аввалроқ, маркировка қилинмаган ёки контрафакт дори воситаларини сотган дорихоналар лицензиядан маҳрум қилиниши ҳақида қарор қабул қилинганди. Шунингдек, 2025 йил 1 июлдан бошлаб, импорт дори воситаларини фақат расмий импорт қилувчилар ва уларнинг дилерлари сотиши мумкин бўлади.
Хулоса: Форум – ташаббуслар учрашган майдон
Форум доирасида маҳаллий ва халқаро экспертлар, давлат органлари ва фармкомпаниялар иштирокида фармацевтика таъминотини яхшилаш, сифат ва хавфсизлик стандартларини ошириш бўйича стратегиялар муҳокама қилинди. AstraZeneca’нинг таклифи эса ушбу саъй-ҳаракатларга амалий туртки бўлиши мумкин.
