2025 йил 1 июлдан бошлаб АҚШ Халқаро тараққиёт агентлиги (USAID) ўз фаолиятини расман тўхтатди. Барча халқаро ёрдам дастурлари эндиликда АҚШ Давлат департаменти назорати остида амалга оширилади. Қарор Доналд Трамп маъмурияти томонидан қабул қилинган.
Давлат котиби Марко Рубиога кўра, агентлик фаолияти паст самарадорликка эга бўлган. Унинг таъкидлашича, USAID 60 йилда юзлаб миллиард доллар маблағ сарфлаган бўлса-да, барқарор натижаларга эриша олмаган. Ёрдамнинг катта қисми аҳоли эҳтиёжларига эмас, балки халқаро ННТларни молиялаштиришга кетгани танқид қилинди.
Янги тизим "АҚШ миллий манфаатларини устувор ҳисобга олиш" принципига асосланади. Давлат департаменти USAID томонидан маблағлар баъзи ҳолларда шубҳали гуруҳларгача етиб борган бўлиши мумкинлигини таъкидлади. Шунингдек, ёрдам олган давлатларнинг кўпчилиги Америка ташқи сиёсатидаги манфаатларни қўллаб-қувватламаётгани қайд этилди — масалан, БМТ овоз бериш натижаларида бу кўрсаткич бор-йўғи 29 фоизни ташкил этган.
USAID 1961 йилда президент Жон Кеннеди ташаббуси билан ташкил этилган. Унинг асосий вазифалари қаторида қашшоқликка қарши кураш, соғлиқни сақлаш, озиқ-овқат хавфсизлиги ва демократик институтларни ривожлантириш бор эди. Агентлик дунё бўйлаб фаолияти орқали ННТлар, мустақил ОАВ ва ижтимоий ташаббусларни молиялаштириб келган.
2025 йил март ойида Вашингтон USAID дастурларининг 83 фоизини ёпишини эълон қилган эди. Рубионинг сўзларига кўра, бекор қилинган 5,2 мингдан ортиқ шартнома орқали ўнлаб миллиард доллар сарфланган ва баъзи дастурлар Вашингтон манфаатларига зид бўлган.
