Ijtimoiy tarmoqlarda saqich chaynash semizlikka olib kelishi haqida xabarlar tarqalmoqda. “Bir kunda saqichni ko‘p marta chaynash natijasida insulin gormoni oshib ketadi. Bu esa semizlikka olib kelishi mumkin”, — deyiladi xabarda.
Factchecknet.uz mazkur xabarni tekshirib ko‘rdi.
HUKM: YOLG‘ON
Saqichning vazn yo‘qotishga yordam berishi aniq dalil va ishonchli manbalar bilan isbotlanmagan.
Ammo, ba’zi tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, saqich chaynash kamroq ochlikni his qilishga va ishtahani kamaytirishga yordam beradi. Ayniqsa, gazaklarga, yengil ovqatlarga bo‘lgan talabni kamaytirishga yordam beradi. Yaqinda o‘tkazilgan bir tadqiqotda, saqich chaynash 10 soatlik ro‘zadan so‘ng ochlik va ishtahani samarali ravishda kamaytirgan. Bundan tashqari, 15 ta tadqiqotning, jumladan, 5 tasi aynan saqich chaynashni o‘rganib chiqqan tahliliga ko‘ra, ochlik va oziq-ovqat iste’molini kamaytirishi mumkin. Shunga qaramay, barcha tadqiqotlarda ham shunga o‘xshash natijalar kuzatilmagan. Shuning uchun, saqich chaynash hamma uchun ochlik yoki oziq-ovqat iste’molini kamaytirishning samarali usuli bo‘lmasligi mumkin.
Boshqa tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, saqich chaynash meva iste’mol qilish istagini kamaytirishi va umuman olganda, diyetaning sifatini pasaytirishi mumkin.
Saqich ochlik va ishtahani kamaytiradi, bu ayniqsa ro‘za paytida foydali bo‘lishi mumkin. Kichik bir tadqiqotda, ro‘za tutishdan oldin 30 daqiqa davomida saqich chaynash to‘yish hissini oshirdi va ishtahani kamaytiradigan glyukagonga o‘xshash peptid-1 (GLP-1) miqdorini barqarorlashtirdi. Bir tadqiqotga ko‘ra, 30 daqiqa davomida shakarsiz saqich chaynash ro‘za tutgan 12 kishida insulin darajasiga ta’sir qilmagan. Saqich insulin yoki qon shakar darajasini oshirmaydi.
Tarkibida shakar mavjud bo‘lgan saqichni ko‘p chaynash tishlar emirilishi, emal demineralizatsiyasiga olib kelishi va kariyesga sabab bo‘lishi mumkin. Stomatologlar shakarsiz saqichni chaynashni tavsiya qiladilar. Shuningdek, yutib yuborilgan saqich oshqozonda qolmaydi va ichak bilan bog‘liq muammolarni keltirib chiqarmaydi. Shuning uchun shakarsiz saqich odatda tarkibida shakar bo‘lgan saqichdan afzalroq hisoblanadi. Shuni ham yodda tutish kerakki, shakarsiz saqichda ko‘pincha aspartam yoki sukraloza kabilar mavjud bo‘lib, ular ichak salomatligi, 2-toifa diabet, yurak-qon tomir kasalliklari va semirish bilan bog‘liq.
