2024 йил давомида Рақобатни ривожлантириш ва истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш қўмитаси жами 96 та концентрация битимини маъқуллади. Уларнинг умумий қиймати 18 триллион сўмни ташкил этди, шундан 17% хорижий инвесторлар улушига тўғри келди.
Тасдиқланган битимлар таҳлили
- Соҳалар бўйича тақсимот:
- Савдо ва хизмат кўрсатиш: 22 та битим
- Қурилиш: 15 та битим
- IT: 9 та битим
- Энергетика: 7 та битим
- Саноат: 6 та битим
- Ҳужжатлар тақдимоти:
139 та ариза кўриб чиқилди:- 31 таси қўшиб юбориш ва қўшиб олишга оид.
- 108 таси йирик улушлар ёки акциялар пакетларини сотиб олиш бўйича келишувлардан иборат.
- 96 битим маъқулланди, 37 ҳолатда тасдиқ талаб қилинмади, 6 ариза рад этилди.
Хорижий инвесторлар иштироки
Маъқулланган битимларнинг 3 триллион сўмдан ортиғи хорижий инвесторлар улушига тўғри келади. Бу Ўзбекистон бозорида хорижий сармоядорлар учун рақобат муҳитига катта қизиқиш мавжудлигини кўрсатади.
Муҳим мисол: Yandex Eats ва Express 24
2024 йил октябрь ойида Монополияга қарши курашиш идораси Yandex Eats томонидан Express 24 хизматини сотиб олиш жараёнини текширди. Тадқиқот шуни кўрсатдики, ушбу келишув бозорда монополия пайдо бўлишига олиб келмаган ва зарур рақобат муҳити сақланган.
Таҳлил: Концентрация жараёнларининг аҳамияти
- Иқтисодиёт ривожи: Концентрация битимлари, айниқса хорижий сармоядорлар иштирокидаги битимлар, бозорда инвестицияларни жалб қилиш ва янги технологияларни жорий этиш имкониятини оширади.
- Монополияга қарши назорат: Рад этилган 6 та ариза бозорда назоратнинг самарали эканини кўрсатади, бу монополияни олдини олишда муҳим аҳамиятга эга.
- Соҳавий тенденциялар: Савдо, хизмат кўрсатиш ва қурилиш соҳаларидаги фаоллик бозорда юқори талаб ва ривожланиш имкониятларини кўрсатмоқда.
2024 йилдаги концентрация жараёнлари рақобат муҳитини сақлаш ва бозор барқарорлигини таъминлаш учун муҳим қадам бўлди. Рақобат қўмитасининг саъй-ҳаракатлари иқтисодиётни ривожлантириш, бозорда соғлом рақобат муҳитини таъминлаш ва хорижий инвестицияларни жалб қилишда стратегик аҳамият касб этади.