Ўзбекистонда харидорлар манфаатларини ҳимоя қилиш ва чакана савдода инсофсиз амалиётларга барҳам бериш мақсадида акциялар ва чегирмаларни тартибга солувчи янги қоидалар жорий этилиши режалаштирилмоқда. Ҳукумат қарори лойиҳаси жамоатчилик муҳокамасига тақдим этилди. Уга кўра, 2026 йил 1 июндан бошлаб сунъий нарх тушириш, рекламада чалғитиш ва нотўғри ахборот бериш амалиёти тақиқланади.

Чегирмаларнинг ҳақиқийлиги текширилади

Янги тартибга мувофиқ, дўконлар эълон қилинган чегирма ҳақиқатан ҳам охирги 30 кун ичидаги энг паст нархдан камайганини исботлаши шарт. Бошқача қилиб айтганда, аввал нархни ошириб, сўнг «чегирма» деб кўрсатиш тақиқланади.

Солиқ органларига олдиндан маълумот бериш шарт

Акция ўтказишни режалаштираётган сотувчилар камида 10 кун олдин солиқ органларига маълумот бериши, шунингдек акция шартларини аниқ баён қилиши шарт бўлади. Ушбу маълумотлар қуйидагиларни ўз ичига олиши керак:

• чегирманинг амал қилиш муддатлари;

• арзонлаштирилган товар ҳажми;

• бонуслар ёки имтиёзлар шартлари.

Акция давомида товар етарли миқдорда бўлиши шарт

Қонун лойиҳасига кўра, акцияда иштирок этадиган товарлар бутун муддат давомида харидорлар учун мавжуд бўлиши керак. Агар чегирма фақат рўйхатдан ўтиш ёки шахсий маълумот бериш эвазига тақдим этилса, харидорга бу маълумотлар қандай қайта ишланиши олдиндан тушунтирилиши шарт.

Нотўғри реклама ва манипуляция тақиқланади

Қуйидаги амалиётларга қатъий чек қўйилади:

• акция бошлангач, унинг шартларини ўзгартириш;

• чегирмали нархни одатдагидан каттароқ шрифтда ажратиб кўрсатиш;

• чегирма ҳақида чалғитувчи маълумот бериш;

• алкоголь ва тамаки маҳсулотларига чегирма эълон қилиш.

Фон: Олдинги ҳолатлар ва жамоатчилик муҳокамаси

Эслатиб ўтамиз, Рақобатни ривожлантириш ва истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш қўмитаси 2023 йилда “Корзинка” супермаркетлар тармоғига нисбатан иш қўзғатган эди. Унда рекламада “энг арзон нарх” дейилган бўлса-да, бошқа дўконлар ва бозорларда айнан шундай нархлар қайд этилган.

Мазкур ҳужжат бўйича жамоатчилик муҳокамаси 2025 йил 5 июлга қадар давом этади.

Изоҳ: Янги тартиблар орқали ҳукумат адолатли савдо муҳитини шакллантириш, харидорни чалғитишга уринишларни чеклаш ва чакана бозорда шаффофликни таъминлашни мақсад қилган.