Фориш туманида истиқомат қилувчи, 1-гуруҳ ногирони, видеомонтаж устаси Мансур Суюнов ўз меҳнатсеварлиги ва қатъияти билан нафақат ҳаётда ўз ўрнини топган, балки бошқаларга ҳам намуна бўлди. Президент Фармонига кўра у “Жасорат” медали билан тақдирланди. Бу ҳолат нафақат бир инсон тақдири, балки жамиятда ногиронлиги бўлган шахсларни қўллаб-қувватлаш сиёсати қандай амалга оширилаётганини ҳам кўрсатиб берди.
Давлат эътибори ва жамиятдаги муносабат
Сўнгги йилларда Ўзбекистонда имконияти чекланган фуқароларни ижтимоий қўллаб-қувватлаш тизими босқичма-босқич такомиллашмоқда. Президент Шавкат Мирзиёевнинг ташаббуслари билан “Инсон қадри учун” тамойили асосида ногиронлиги бўлган шахслар учун инфратузилмани яратиш, иш жойлари ва таълим имкониятларини кенгайтириш устувор йўналишга айланди.
Мансур Суюновнинг тажрибаси — шу сиёсатнинг амалий намунаси. Болалигидан ногирон бўлишига қарамай, у видеомонтаж соҳасини ўзлаштирган ва икки нафар фуқарога ҳам иш жойи яратган. Бу, маълум маънода, давлат қўллаб-қувватлаётган “инклюзив тадбиркорлик” ғоясининг амалдаги ифодаси бўлди.
Амалий ёрдамнинг аҳамияти
Жиззах вилояти солиқ бошқармаси раҳбари Бобир Исмоилов томонидан Мансур Суюновга электрон аравача топширилиши — бундай қўллаб-қувватлашнинг амалий намунаси сифатида аҳамиятлидир. Бу нафақат шахсий эҳтиёжни қондириш, балки давлат органлари томонидан фуқароларга инсоний муносабатнинг кучайиб бораётганини ҳам англатади.
Соғлиқни сақлаш ва ижтимоий соҳалар мутахассислари фикрича, шундай индивидуал ёрдамлар ижтимоий кайфиятни яхшилайди, ногиронлиги бўлган фуқароларнинг фаол ҳаётга қайтишини тезлаштиради. Масалан, БМТнинг 2023 йилги “Инклюзив жамият индекси” ҳисоботида таъкидланишича, ногирон фуқароларни фаол қўллаб-қувватлаган давлатларда ижтимоий интеграция 20–25 фоизга ошган.
Келгуси йўналишлар
Мансур Суюнов каби фуқароларни моддий ва маънавий жиҳатдан рағбатлантириш — давлатнинг инсон қадрини юксалтириш сиёсатида муҳим босқичдир. Бироқ бу фақат рамзий ёрдам бўлиб қолмаслиги керак. Мутасаддилар томонидан электрон аравачалар, адаптив техника воситалари ва иш шароитларини яратиш тизимли равишда йўлга қўйилиши зарур.
Шу билан бирга, таълим тизимида ногиронлиги бўлган ёшлар учун касбий тайёргарлик дастурларини кенгайтириш, давлат харидларида инклюзив тадбиркорлик субъектларига имтиёзлар бериш ҳам муҳим қадам бўлади.
Мансур Суюновнинг ҳаёт йўли — ирода, меҳнат ва жамият қўллаб-қувватлашининг кучини кўрсатиб берди. Унинг мисоли шундан далолат берадики, ҳар қандай чекловни сабр ва меҳнат билан енгиш мумкин. Энг муҳими — жамият ва давлатнинг бундай инсонларга нисбатан муносабати барқарор ва тизимли бўлиши керак.
