2024 йилнинг сентябрь-октябрь ойларида Жиззах вилоятида ўтказилган 252 та назорат тадбирлари давомида қатор ҳуқуқбузарлик ҳолатлари аниқланган. Ушбу тадбирлар, асосан, умумий овқатланиш соҳасида ҳамда маркировкалаш қоидаларига риоя қилишни назорат қилиш мақсадида ўтказилди. Натижада, аниқланган ҳуқуқбузарликлар вилоят иқтисодиёти ва истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилишда муҳим аҳамият касб этмоқда.

Аниқланган ҳуқуқбузарликлар

Умумий овқатланиш соҳасида ўтказилган назорат тадбирлари давомида 53 та ҳолатда харидорларга онлайн-НКТдан чек берилмаганлиги ва 1511.3 млн сўм нақд пулларнинг онлайн-НКТга кирим қилинмаганлиги аниқланган. Бу ҳолатлар истеъмолчиларнинг ҳуқуқларини поймол қилиши билан бирга, давлат бюджетига тушадиган солиқ тушумларини ҳам камайтиради. Шунингдек, 3 та ҳолатда норасмий ишчиларнинг фаолият юритиши аниқланиб, бу масала ҳам ижтимоий ва иқтисодий жиҳатдан жиддий аҳамиятга эга.

Маркировкалаш қоидаларига риоя қилиш бўйича эса 23 та ҳолатда онлайн-НКТдан чек берилмаганлиги ва 6.822 млн сўм нақд пулларнинг онлайн-НКТга кирим қилинмаганлиги аниқланган. Бундай ҳолатлар истеъмолчиларнинг алданмаслик ва маҳсулотларнинг сифатини назорат қилишда муҳим тўсиқ бўлиши мумкин.

Бундан ташқари, 3 та ҳолатда маркировкаланмаган 44 та маҳсулот савдога қўйилганлиги (980 минг сўм) ва 1 та ҳолатда аксиз маркасиз ҳамда ҳужжатсиз алкоголь ва тамаки маҳсулотлари савдога қўйилганлиги (42 та, 380 минг сўм) аниқланган. Бу ҳолатлар эса соғлиқ учун хавф туғдириши мумкин бўлган маҳсулотларнинг ноқонуний савдосини кўрсатади.

Жарималар

Аниқланган ҳуқуқбузарликлар учун жами 1 млрд 260 млн сўм миқдорида молиявий жарима қўлланилган. Бу жарималар, бир томондан, давлат бюджетини тўлдиришга хизмат қилса, иккинчи томондан, тадбиркорларни қонунларга риоя қилишга ундайди.

Жиззах вилоятидаги назорат тадбирлари натижалари кўрсатадики, умумий овқатланиш соҳасидаги ва маркировкалаш қоидаларига риоя қилишда муаммолар мавжуд. Бундай муаммоларни ҳал этиш учун давлат органлари ва тадбиркорлар ўртасида самарали ҳамкорликни йўлга қўйиш зарур. Шунингдек, аҳоли ўртасида ҳуқуқий саводхонликни ошириш ва қонунларга риоя қилишни рағбатлантириш тадбирлари ҳам муҳим аҳамиятга эга.

Ушбу таҳлил натижалари келгуси назорат тадбирлари учун йўл-йўриқ бўлиб хизмат қилиши ва вилоят иқтисодиётининг барқарор ривожланишига ҳисса қўшиши кутилмоқда.

Жиззах вилоят солиқ бошқармаси Ахборот хизмати