Путин AZAL самолёти ҳалокатида Россиянинг айбини қисман тан олди

Душанбе шаҳрида бўлиб ўтаётган “Марказий Осиё – Россия” саммити доирасида Россия президенти Владимир Путин ва Озарбайжон етакчиси Илҳом Алиев ўртасидаги учрашув AZAL авиакомпанияси самолёти ҳалокати мавзусидан бошланди.

Бу фожиа 2024 йил 25 декабрда Қозоғистон ҳавосида юз берган бўлиб, 38 нафар йўловчи ҳалок бўлган, 29 киши тирик қолган эди. Бортда жами 67 киши бўлган.

Путин фожианинг асосий сабабини аниқ ифодалади

РИА Новости ва “ТАСС” манбалари хабарига кўра, Путин илк бор очиқ тарзда авиаҳалокатга ракета парчалари сабаб бўлганини тан олди. Унинг сўзларига кўра, фожиа содир бўлган куни AZAL самолёти Украинага тегишли учувчисиз учоқлар билан бир вақтда Россия чегараси орқали учиб ўтган.

Россиянинг ҳаво ҳужумидан мудофаа тизими иккита ракета отган, уларнинг бири ҳам самолётни тўғридан-тўғри урмаган, аммо бир неча метр узоқликда портлаган.

“Йўловчи самолёти катта эҳтимол билан ракета парчаларидан зарарланган”, — деди Путин Алиев билан учрашувда.

У, шунингдек, Россия ҳукумати авиация фожиасини тергов қилишда Озарбайжон билан яқин ҳамкорлик қилаётганини, барча техник ва экспертиза маълумотлари билан бўлишишга тайёрлигини билдирди.

Москва — фожиа учун жавобгарликни бўлишишга тайёр

Путин учрашувда Россия томони ҳалок бўлганлар оилаларига ҳамдардлик билдирганини эслаб ўтди ва фожиа учун товон тўлаш масаласида масъул идораларга топшириқ берилганини таъкидлади.

Унинг сўзларига кўра, авиаҳалокат вақтида экипажга Махачқалъага қўнишга рухсат берилган, аммо улар ўз аэропортига парвозни давом эттиришни маъқул кўрган.

Россия етакчиси шундай деди:

“Бу жуда оғир ҳолат. Тергов натижаларига кўра, мансабдор шахслар ҳаракатларига ҳуқуқий баҳо берилади. Биз товон тўлаш ва фожиа оқибатларини юмшатиш учун барча зарур ишларни амалга оширмоқдамиз”.

Алиев: “Бу воқеа муносабатларимизга соя солмасин”

Озарбайжон президенти Илҳом Алиев Россиянинг очиқ муносабатини ва ҳамдардлигини мамнуният билан қабул қилганини билдирди. Унинг таъкидлашича, муҳим жиҳат — фожиа сабабларини аниқлаш ва шундай ҳолатлар такрорланмаслиги учун биргаликда ишлашдир.

Алиев қўшимча қилди:

“Биз Россия билан дўст ва ишончли ҳамкор сифатида муносабатларни янада мустаҳкамлаймиз.”

Тергов жараёни ҳақида маълумот

Фактчекинг манбалари (“Interfax”, “BakuPost”, “Aviation Safety Network”) маълумотига кўра, фожиа сабабларини ўрганиш учун Россия, Озарбайжон ва Қозоғистон экспертларидан иборат халқаро тергов гуруҳи ташкил этилган.

Дастлабки маълумотларга кўра, самолётнинг фюзеляжида портлаш излари ва металл парчаларининг чуқур излари топилган. Терговчилар бу изларни Россиянинг “Бук-М2” ҳаво мудофаа тизими фрагментлари билан таққосламоқда.

Саммит доирасидаги дипломатик аҳамият

Путиннинг бу баёноти “Марказий Осиё – Россия” саммити фон ҳамда Москва учун муҳим дипломатик очиқлик сифатида баҳоланмоқда. Фактчекинг таҳлилчилари (Euronews, DW Research) фикрича, Россия бу орқали Озарбайжон билан муносабатларни сақлаб қолиш, ҳамда авиация фожиаси бўйича халқаро босимни юмшатишни кўзламоқда.

AZAL самолёти ҳалокати Россия учун муҳим синов бўлди. Путиннинг ракета парчалари ҳақидаги очиқ баёноти — Кремль илк бор бундай фожиа учун масъулиятни қисман бўлишишга тайёрлигини англатади.

Бу ҳолат нафақат Россия–Озарбайжон муносабатларига таъсир қилади, балки минтақавий хавфсизлик сиёсатининг янги босқичини белгилаб бериши ҳам мумкин.