Йиғилишда Шавкат Мирзиёев республикада ҳаво сифати ва экологик вазиятни яхшилаш бўйича кўриладиган чора-тадбирларни санаб ўтган. Саноат объектлари замонавий чанг ва газ тозалаш ускуналарини ўрнатиши ёки алмаштириши, яшил боғлар яратиши керак бўлади. Ҳар бир ноқонуний кесилган дарахт учун 100 та кўчат экиш лозимлиги белгиланади.
Президент матбуот-котиби Шерзод Асадовнинг сўзларига кўра, бугун йиғилишда давлатимиз раҳбари экология соҳасидаги долзарб муаммоларни таҳлил қилган.
Саноат объектлари учун чоралар
Давлатимиз раҳбарининг таъкидлашича 2020 йилдан буён ҳудудларда 22 мингта янги саноат объекти пайдо бўлгани, шу даврда қарийб 250 мингта уй-жой қурилган. Бугунги кунда корхоналар ва автомобиллар атмосферага 2 миллион тоннадан ортиқ ифлослантирувчи моддаларни чиқаради.
Вазият, айниқса, Тошкент, Олмалиқ, Нурафшон, Оҳангарон, Ангрен, Бекобод ва Қувасойда жуда ачинарлидир, бу ерда ҳаводаги ифлослантирувчи моддалар концентрацияси бошқа минтақаларга қараганда анча юқори.
Шунингдек, баъзи объектларда 10 йилдан ортиқ вақт давомида ишлатилаётган чанг ва газ тозалаш ускуналари мавжудлиги қайд этилган. Амалиёт шуни кўрсатадики, саноат корхоналарига "оёққа туриш" учун бериладиган имтиёзларга қарамай, баъзи объектлар солиқ тўлаш ёки атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ҳақида ўйламайдилар.
Йил охиригача 112 та йирик саноат корхоналари ва барча цемент ишлаб чиқарувчилари замонавий чанг ва газ тозалаш ускуналарини ўрнатишлари ёки эскисини алмаштиришлари шарт.
Зарарли чиқиндиларни сувга ташлайдиган ва рухсатсиз чиқиндихоналарни ташкил этадиган корхоналар билан ишлашда алоҳида дастур амалга оширилади.
"Яшил камарлар"
Йирик қурилиш материаллари ишлаб чиқарувчилари, энергетика ва металлургия корхоналари 5 гектар майдонда "яшил камар" яратиб, жами 10 миллион дарахт экишади. Йиғилишда айтилишича, Тошкентдаги қурилиш компаниялари ҳам ижтимоий масъулиятни ҳис қилишлари, шунингдек, "яшил камарлар"ни ташкил этишлари лозимдир.
Ҳар бир ноқонуний кесилган дарахт учун 100 та кўчат экиш керак бўлади. Бундай тизимни жорий этиш Экология вазирлигига топширилган. Бундан ташқари, собиқ чиқиндихоналар ҳудудида яшил боғлар яратилади. Ушбу иш Оҳангарон ва Янгийўлдан бошланади, бу ерда ушбу мақсадлар учун мос равишда 23 ва 37 гектар майдон ажратилади.
Кейинги беш йил ичида “яшил камарлар” Тошкент ва унга туташ туманларнинг камида 3 минг гектарини қамраб олади, 200 гектар майдонда "яшил боғлар" барпо этилади.
Транспортнинг таъсири
Пойтахт учун 10 ёшдан ошган оғир юк машиналари ва машиналарнинг атроф-муҳитга таъсирини камайтириш, шунингдек Евро-4дан паст ёқилғидан фойдаланиш механизмлари ишлаб чиқилади.
Бош вазир Абдулла Ариповга 2025 йилдан бошлаб АИ-80 бензинидан воз кечиш масаласини ҳал қилиш вазифаси юклатилган. Аҳолини электромобилларга ўтишга ундайдиган чора-тадбирлар ҳам жорий этилади.
Таъкидланишича, таҳлилларга кўра, ҳаво сифатига тирбандликлар ҳам салбий таъсир кўрсатмоқда. Ҳаракатланувчи машина билан таққослаганда, тирбандликда турган машиналар ҳавони кўпроқ ифлослантиради. Шу муносабат билан жамоат транспортини ривожлантириш бўйича ишларни муҳокама қилиш керак.
Энди автобусларни сотиб олаётганда, уларнинг йўловчилар сиғимига кўпроқ эътибор берилади. Шунингдек, метрополитен учун поездлар сонини кўпайтириш бўйича амалий чораларни тезлаштириш режалаштирилган.
Реклама пештахталари ва экорейтинг
Президентимиз Тошкент ва Нукусда, шунингдек, вилоят марказлари ва 20 та саноат туманларида ҳаво мониторинги автоматик станцияларини ўрнатишни бошлашни буюрган.
Пойтахт кўчаларида ҳаво сифати тўғрисидаги маълумотларни доимий равишда эълон қиладиган реклама пештахталари ва мониторлар ўрнатилади.
Экология вазирлигига ҳокимлар ва комплекс раҳбарлари билан биргаликда ҳар бир туман ва шаҳарнинг маҳаллий экологик вазиятни яхшилаш бўйича "мастер-режа" ни ишлаб чиқиши топширилган.
Шунингдек, мамлакатда ҳар бир минтақанинг ҳаво, сув ва атроф-муҳитнинг ифлосланиш даражаси бўйича рейтинги жорий этилмоқда. У 1 апрелдан бошланади.
Йил охирида ҳудудларнинг экологик паспортлари тайёрланиши керак. Тадбирлар натижаси бўйича ҳокимлар аҳоли олдида чиқишлари қилиши керак.
Эслатиб ўтамизки, Экология вазирлиги Тошкентда ҳаво ифлосланишига таъсир этувчи олтита сабабни айтиб ўтган ва вазиятни яхшилаш учун бир қатор чора-тадбирларни таклиф қилган.
