АҚШдаги ўзбекистонликлар Байден устидан судга мурожаат қилди

АҚШга Мексика орқали келган Ўзбекистон фуқаролари АҚШ президенти Жо Байден, Ички хавфсизлик департаменти котиби Алехандро Майоркас, Иммиграция ва божхона назорати директори вазифасини бажарувчи Патрик Лейкхейтнер ва бошқалар устидан судга мурожаат қилди.

Даъвогарлар 35 нафар Ўзбекистон фуқароси бўлиб, улар ҳозирда АҚШнинг турли иммиграция марказларида (қамоқхоналарда) сақланмоқда. Ариза берувчиларга кўра, “айбланувчилар” (даъво ёки айблов қўйилган шахслар) мамлакатда бошпана қидираётган Ўзбекистон фуқароларини қамоққа олиш бўйича камситувчи сиёсат, амалиёт ва жараёнда фаол иштирок этмоқда.

Ўзбекистонликлар ўз даъволарида миллатига кўра дискриминация қилинганлари сабабли уларни қамоққа олиш тартибини ноқонуний деб эътироф этиш, шунингдек, адвокатлар учун харажатларини қоплашни сўрамоқда. Мурожаатда тегишли ишни юритаётган адвокат даъво одамларни ҳибсдан озод қилишга қаратилганини айтади.

“Дам олиш кунларида биз судга даъво қилдик ва у ҳозирда кўриб чиқилмоқда. Кейинги қадамда ҳукумат уни қабул қилиши керак, суд аллақачон тизимга киритган. Ҳозир бизга судья тайинланишини кутяпмиз, бу эртага бўлиши керак”, — дейди адвокат Абадир Барре.

Шунингдек, ҳужжатда ўзбекистонликлар талабга жавоб бермайдиган тергов изоляторларида сақланаётгани, уларга адвокат билан кўришиш чеклангани таъкидланади.

Ҳибсга олиниш ҳолатлари:

“Дарё” манбасига кўра, ҳуқуқ-тартибот идоралари ҳатто вояга етмаганларни ҳам ҳибсга олган (АҚШда балоғат ёши 21 ёшдан бошланади).

Бундай ҳолатлардан бири ўтган йили содир бўлган. 2023 йил сентябрь ойида ўзбекистонлик 19 ёшли икки йигит чегарани кесиб ўтган, шундан сўнг улар Калифорнияга йўл олган ва у ерда тахминан уч ҳафта яшаган. Бир оз вақт ўтгач, федерал қидирув бюроси (ФҚБ) ходимлари уларнинг уйига келиб, уларни сўроқ қилиш учун олиб кетган.

“Ўзбекистонликлар сўроқ қилинган ва ҳеч нарса аниқланмаган. Аммо уларни қўйиб юбориш ўрнига, миграция қамоқхонасига жўнатишган. Суд жараёнида биз улар учун гаров белгиланишини сўрадик, бироқ прокурор болалар босиб ўтган йўл террорчиларни ташишда ҳам қўлланганини айтиб, бунга қарши чиқди. Аммо судья аниқ бир далил сўраганида, прокурор қўлида йўқ эди. Кейин улар 14 минг доллар гаров эвазига қўйиб юборилди”, — дейди иш билан таниш одам.

Сабабларини фақат тахмин қилиш мумкин, дейди АҚШда 20 йилдан ортиқ яшаб келаётган ўзбекистонлик блогер Ўткур Раҳматуллаев.

Аммо CNN ФҚБ террорчилар ва мигрантлар ўтган йўналишларни текширишни бошлаганини маълум қилганди. Ўшанда ушбу йўналишда чегарани кесиб ўтган барча шахсларни аниқлаш ишлари бошланган.

“Биз (террорчилар билан — Дарё изоҳи) алоқа борлигига шубҳа қиламиз. Чунки қўлга олинганларнинг барчаси айнан шу йўлдан фойдаланган. Лекин нафақат бутун Ўзбекистон, балки бутун собиқ СССР давлатлари фуқаролари ҳам бу йўналишдан фойдаланади. У қуйидагича: Туркия—Испания—Жанубий Америка—АҚШ. Яъни ҳамма учун бир хил”, — дейди Раҳматуллаев.

CNN АҚШнинг икки расмийсига таяниб ёзишича, “улар бир қатор муҳожирларни эҳтимолий криминал таҳдид сифатида синчковлик билан текширмоқда”.

Шу билан бирга, штатлардаги миграция хизматлари ҳозирча 35 даъвогар ва террорчилар ўртасидаги алоқалар ҳақида ҳеч қандай далил келтирмаган. Даъвога кўра, баъзи ҳибсга олиш ҳолатлари дини билан боғлиқ бўлиши мумкин.

АҚШнинг Ўзбекистондаги элчихонаси рейдлар ва ҳибсга олиниш ҳолатларига изоҳ беришдан бош тортди.

2023 йили Ўзбекистон Green Card ютуқлари бўйича етакчи 10 давлат қаторига кирди. DV-2024 лотереяси натижалари 2023 йил май ойида эълон қилинган. Шу билан бирга, 2022 йилда Ўзбекистон Green Card олувчи давлатлар орасида учинчи ўринни эгаллаган эди.