Пойтахтда бир сотих ер нархи қарийб 100 миллион сўмга етган. Уй-жой нархлари ўсишда давом этган, ижара эса секинлашган.  

Ўзбекистон Марказий банки 2023 йилнинг сўнгги чораги якунлари бўйича мамлакатдаги кўчмас мулк бозорини таҳлил қилган. Ҳисоботда айтилишича, ушбу даврда кўчмас мулк фаолияти бироз пасайган: 83,2 мингта битим тузилган бўлиб, бу ўтган чоракка нисбатан 10 фоизга ва ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 2 фоизга кам. Шу билан бирга, йил ўрталаридаги юқори фаоллик туфайли 2023 йил охирига келиб битимлар сони 4,4 фоизга ўсиб, 335 мингтани ташкил қилган.

Марказий банк маълумотларига кўра, ўзбекистонликлар учун кўчмас мулк бозори бошқа инвестиция ва жамғарма воситаларига нисбатан жозибадор бўлиб қолмоқда. Бундан ташқари, ўтган йилнинг октябрь-ноябрь ойларида сезиларли даражада тезлашган ипотека кредити аҳоли ўртасида талабнинг юқорилигини таъминланган.

Ҳисобот даврида фаолиятнинг бироз секинлашишига қарамай, бирламчи ва иккиламчи уй-жой бозорида нархлар ўсишда давом этган. Иккиламчи бозорда декабрь ойи якунлари бўйича нархларнинг сўмли индекси йиллик кўринишда 35,1% ни ташкил этган (долларда 23%). Бирламчи бозорда нархлар сўм ва доллар индексларида 39,6% ва 26,9% га ошган.

Тошкент, Тошкент, Андижон, Бухоро ва Хоразм вилоятлари каби йирик ва сайёҳлик марказларида ўсиш суръатлари сезиларли бўлиб қолмоқда, бу ерда инфратузилма илгарилаб ривожланмоқда. Ушбу ҳудудларда сўмли индекс 40 фоиздан ошган.

Шунингдек, Марказий банк ижара нархлари барқарорлашганини таъкидлаган. Йил якунларига кўра, уй-жой ижараси қиймати сўмда 8,8 фоизга, долларда эса 1 фоизга пайсайган. Бунга барқарор таклиф ва секинлашган талаб ёрдам берган.

Шу билан бирга, пойтахтда ижара нархининг ўсиши ўртача республика бўйича анча секинлашган. Фарғона (+21,1%), Бухоро (16,5%) ва Тошкент (17,6%) вилоятларида нархларнинг ўсиш суръати ўртача бўлган бошқа вилоятларга нисбатан ижара тўловлари нархи тезроқ ошган (5-7% оралиғида).

Марказий банкнинг таъкидлашича, сўнгги йилларда пойтахтнинг ижарага бериладиган уй-жой бозорида хизмат кўрсатиш ва ишлаб чиқариш соҳасининг жадал ўсиши, янги иш ўринлари яратилиши, талабалар ва чет эл фуқаролари сонининг кўпайиши фонида юқори талаб шаклланган. Бугунги кунда ўтган даврларда чекланган таклиф аста-секин ўсишда давом этмоқда. Бу, эҳтимол, кейинчалик ижарага бериш учун мақсадли равишда ишлатиладиган турар-жой мулкларини сотиб олишнинг кўпайиши билан боғлиқдир.

Шу билан бирга, уй-жой олди-сотди бозоридаги нарх тенденциялари ижара бозорига бевосита таъсир қилади. 2022 йил апрель – 2023 йил сентябрь ойлари учун дастлабки ҳисоб-китоблар ушбу бозорлар ўртасидаги ижобий алоқаларни кўрсатиб турибди. Уй-жой мулкининг 1 фоизга ўсиши билан ижарага олинган уй-жой нархи 0,44 фоизга тўғриланмоқда.

Қолаверса, бозорда таклифнинг доимий ўсиши шароитида сотиб олинган кўчмас мулкнинг ўзини-ўзи қоплаш муддатининг маълум бир ўсиши кузатилмоқда. Шундай қилиб, агар 2022 йилда сотиб олинган ва кейин ижарага берилган уй-жойларнинг ўзини-ўзи қоплаш муддати ўртача 7 йилни ташкил этган бўлса, 2023 йилда бу кўрсаткич 8 йилгача ошган.

Тошкентдаги турар-жой кўчмас мулк бозорини таҳлил қилиб, Марказий банк бозор сезиларли даражада кенгайишда давом этаётганини ва бу ўз навбатида ҳудудлар билан нархлар тафовутининг ошишига олиб келишини таъкидламоқда. Тошкентда иккиламчи бозордаги нархлар 2023 йилда сезиларли даражада ошган - 1 квадрат метр учун 10,5 миллион сўмдан 14,9 миллион сўмгача ёки 933 доллардан 1212 долларгача ўсган.

Тошкентда ижара нархи ўтган йилга нисбатан дрллар ҳисобида 9,3 фоизга пасайган. Шаҳарнинг деярли барча қисмларида ижара нархининг пасайиши кузатилган. Бунда Сергели тумани истиснодир, чунки у ерда талаб нисбатан юқори бўлиб қолмоқда.

Шунингдек, Марказий банк пойтахтда ер нархларининг кўтарилишини қайд этган. Бир сотихнинг нархи 263 миллион сўмдан 362 миллион сўмгача ошган. Шу билан бирга, барча туманлардан участкаларининг нархи нисбатан бир хил даражада ошган.