Ўзбекистон Республикасида ўзини ўзи банд қилган шахслар сони 2024-йил 1-ноябр ҳолатига кўра 4,2 миллион нафардан ошди. Бу рақам ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 83,8% га (1,9 миллион нафар) ортганини кўрсатади. Ушбу ўсиш динамикаси мамлакат иқтисодиётидаги муҳим ўзгаришларни ва янги иш ўринларини яратиш жараёнини акс эттиради.

Ўзини ўзи банд қилишнинг аҳамияти

Ўзини ўзи банд қилган шахслар иқтисодиётнинг турли соҳаларида фаолият юритиб, нафақат ўз оилаларини, балки мамлакат иқтисодиётини ҳам ривожлантиришга ҳисса қўшадилар. Улар кўпинча кичик бизнес ва хизмат кўрсатиш соҳаларида ишлайди. Бу эса иш ўринларини яратиш, инновацияларни жорий этиш ва жамоатчилик эҳтиёжларини қондиришда муҳим рол ўйнайди.

Ўсиш кўрсаткичлари

Ўсиш кўрсаткичи энг юқори соҳалар (2023-йил 1-ноябрга нисбатан):

1. Маиший хизматлар – 125,2% (985,7 мингта)

• Маиший хизматлар соҳасида ўзини ўзи банд қилган шахслар сонининг кескин ошиши, аҳоли эҳтиёжларига жавоб берувчи хизматларнинг кенгайиши билан боғлиқ. Ушбу соҳада кўплаб янги хизматлар, масалан, тозалаш, таъмирлаш ва уйда хизмат кўрсатиш каби фаолиятлар пайдо бўлмоқда.

2. Ишлаб чиқариш ва хизмат кўрсатиш – 108,1% (205,6 мингта)

• Ишлаб чиқариш ва хизмат кўрсатиш соҳасида ҳам ўсиш кузатилмоқда. Бу соҳа инновацион технологияларни жорий этиш ва янги маҳсулотларни ишлаб чиқаришга қаратилган ташаббусларни қўллаб-қувватлаш орқали ривожланмоқда.

3. Ахборот-коммуникация – 94,1% (53 мингта)

• Ахборот-коммуникация технологиялари соҳасида ҳам ўсиш мавжуд. Бу соҳада фаолият юритаётган шахслар, асосан, дастурлаш, веб-ишланмалар ва рақамли маркетинг каби йўналишларда ишламоқда.

Ўсиш динамикасининг сабаблари

• Иқтисодий ислоҳотлар: Ўзбекистон ҳукумати томонидан амалга оширилаётган иқтисодий ислоҳотлар, жумладан, кичик бизнес ва тадбиркорликни қўллаб-қувватлаш дастурлари, ўзини ўзи банд қилган шахслар сонининг ошишига ёрдам бермоқда.

• Кичик бизнесни ривожлантириш: Кичик бизнесга оид қонунларнинг соддалаштирилиши ва молиявий қўллаб-қувватлаш дастурлари тадбиркорлик фаолиятини рағбатлантирмоқда.

• Таълим ва малака ошириш: Таълим тизимидаги янгиланишлар ва малака ошириш курслари ёшларнинг тадбиркорликка қизиқишини оширади ва уларни ўз бизнесларини очишга ундайди.

Ўзини ўзи банд қилган шахслар сонининг ортиши Ўзбекистон иқтисодиётининг барқарор ривожланишини ва аҳоли фаровонлигини оширишга қаратилган муҳим омил ҳисобланади. Келажакда бу тенденсиянинг давом этиши учун ҳукумат ва жамоатчилик томонидан қўллаб-қувватловчи чора-тадбирлар амалга оширилиши зарур. Бу эса нафақат янги иш ўринларини яратади, балки мамлакат иқтисодиётининг диверсификатсиясини ҳам таъминлайди.

Жиззах вилоят солиқ бошқармаси Ахборот хизмати